ANADOLU’DA YUNAN MEZÂLİMİ

1

YUNANLILARIN MİDİLLİ’DEKİ CAMİ VE MESCİTLERİ
YAKTIKLARI VEYA KİLİSEYE ÇEVİRDİKLERİ

Balkan Savaşı sırasında Yunanlılar tarafından yüzbinlerce Müslümanın çok vahşi bir şekilde katledildiği, yüzlerce köyün yakıldığı, Midilli’deki cami ve mescidlere de saldırılıp yakıldığı veya kiliseye çevrildiği, Düvel-i Muazzama’nın, kendi resmî vasıtalarıyla da tasdik edildiği halde, müsalahadan sonra bile, eski ve yeni vahşetlerin araştırılması konusunda bir komisyon gönderilmesi teklifini kabul etmedikleri; Midilli meselesinin doğrudan doğruya Yunanistanla müzâkeresine karar verildiği.

23 Şubat 1914

BOA. HR. SYS. 2055/3-22

2

BALKAN VE I. DÜNYA SAVAŞLARI SIRASINDA RUM VE BULGAR EŞKIYALARIYLA BULGAR ASKERLERİNİN TRAKYA’DA MÜSLÜMANLARA MEZÂLİM YAPTIKLARI

Balkan ve I. Dünya Savaşları sırasında Rum ve Bulgar eşkiyalarıyla Bulgar askerlerinin Tekirdağ, Edirne, Vize, Malkara, Hayrabolu, Şarköy, Demirköy, İnöz, Havsa ve köylerinde, Müslüman ahaliye karşı, haneye tecavüz, gasp ve soygun, yaralama, yol kesme, ırza tecavüz, işkence ve katliâm şeklinde yaptıkları mezâlime dair cetveller.

2 Aralık 1917

BOA. DH. EUM. 3. Şb. 24/17

3

BALKAN SAVAŞI SIRASINDA RUMLARIN EDİRNE VE DEDEAĞAÇ’TA MÜSLÜMANLARA KARŞI YAĞMA, TECAVÜZ VE
KATLİÂM UYGULADIKLARI

Balkan Savaşı sırasında Edirne ve Dedeağaç’ın düşman eline geçmesiyle beraber bölgedeki Rumların merkeze bağlı mahalle ve köylerde Müslümanlara karşı acımasız bir tutum sergileyerek işkence ve katliâm yaptıkları; evlere zorla girerek, değerli eşya ve paraları yağmalayıp hayvanları gasbettikleri, kadın ve kızların namuslarını kirlettikleri, Müslüman nüfusun bir kısmının mezâlimden dolayı yurtlarını terke mecbur kaldıkları hakkında yer, zaman ve isim belirten raporlar.

2 Haziran 1918

BOA. DH. EUM. 3. Şb. 25/61

4

ŞARKÖY, İPSALA VE KEŞAN’DA BULGAR ASKERLERİYLE RUM VE YUNAN ÇETELERİNİN ÇOK SAYIDA KÖYÜ YAKIP,
MÜSLÜMAN AHALİYİ KATLETTİKLERİ

Balkan Savaşı sırasında Şarköy’ün Bulgarlar tarafından işgalinden önce kaza halkının Anadolu ve Gelibolu’ya göç etmesinden dolayı Rum tecavüzüne uğrayan köy olmadığı, yalnız İshaklı ve Kızılcaterzi köylerinden henüz göç etmekte olan on beşi aşkın kişinin Rumlar tarafından katledildiği ve kadınlardan bir kaçına Bulgar askerleri tarafından tecavüz edildiği; Ulaman, İshaklı, Bulgur köylerinin tamamen, Esendik, Yayağaç köylerinin kısmen tahrip edilip, enkaz ve kiremitlerinin Rumlar tarafından yağmalandığı, Keşan’a bağlı Mercan, Kılıç, Doğanca-i Kebir, Seydi, Şükraniye, Yerlisu, Adilhan köylerinde can kaybı olmayıp yalnız evlerin tahrip edilerek yağmalandığı ve İpsala’ya bağlı Karpuzlu, Paşa, Kumdere, nefs-i İpsala, Esedce, Sarpdere köylerinde de aynı zulmün yapıldığı; Bulgar ordusunun Keşan’dan geri çekilmesi ve Müslüman erkeklerin köylerinden başka yerlerde bulunmalarından dolayı Beyköyü, Dişbudak, Karahisar, Beylikmer’a köylerinin tamamen, Erikli, Mecidiye, Şabanmer’a köylerinin ise kısmen Rumlar tarafından tahrip edilip, yakıldığı, hayvanlarının gasbedildiği, Karasatı köyünden yirmi dokuz kişinin katledilip, kadınlardan bir kaçına tecavüz edildiği, Babaeski’nin Rumların eline geçmesiyle Karasatı’ya göç eden on hane İslâm muhacirinin vahşice öldürüldüğü; öldürme ve gasb olaylarının faillerinin bir kısmının Yunanistan’a firar ettikleri.

3 Temmuz 1918

BOA. DH. EUM. 3 Şb. 26/11

5

BALKAN SAVAŞI SIRASINDA RUM VE BULGARLARIN ŞARKÖY, MÜREFTE VE İNÖZ KAZALARINDA MÜSLÜMANLARA
ZULÜM YAPTIKLARI

Balkan Savaşı sırasında Şarköy, Mürefte, İnöz kazalarına bağlı köylerde Rumların Müslümanları dövüp işkence yaptıkları, para, hayvan, eşya ve zahire gasbedip ırza tecavüzde bulundukları, zengin Müslümanlara sokak süpürtüp angarya işlerde çalıştırdıkları; elliye yakın Müslümanı çeşitli suretlerde öldürdükleri, Mürefte, Platnoz, Kerise, Hora, İsterne, Ganoz, Uçmakdere köylerinden oldukları tesbit olunan yüz otuz bir Rum ve Bulgarın, Müslümanların mallarını yağmalamak, evlerini yakmak, göçe zorlamak, silahla takip, katletmek, Hıristiyanları Müslümanların aleyhine kışkırtmak gibi zulümlerde bulundukları hakkındaki raporlar.

7 Temmuz 1918

BOA. DH. EUM. 3. Şb. 26/3

6

YUNANLILARIN ÇATALCA VE HADIMKÖYÜ’NDE KUVVETLERİNİ ARTTIRDIKLARI, KEŞAN’DA SOYGUNCULUK VE KATLİÂM YAPTIKLARI

Çatalca ve Hadımköy’de Yunan işgal kuvvetlerinin arttırılmakta olduğu, baskı ve mezâlim sebebiyle Müslümanların azınlık durumuna düştükleri, kardeş gibi gördükleri Hıristiyanlarla aralarında herhangi bir olay çıkma ihtimalinin uzak olduğu ancak yine de tedbir alınması gerektiği, Trakya’da nüfusun çoğunluğunu Türkler oluşturduğu halde Keşan’da Rumlarca gerçekleştirilen katliâm, yağma ve gasb gibi olayların tahammül sınırını aştığı, halkın evlerinden dışarı çıkamaz duruma geldiği, Yunan askerlerinin yollarda ele geçirdikleri Müslümanları öldürüp paralarını aldıkları, çiftlik ve ağıllardan hayvan çaldıkları, tüccardan zorla haraç topladıkları, Derbend boğazında kırk-elli Müslümanın kollarını kesip, eşyalarını gasbederek çıplak bir halde salıverdikleri.

3 Nisan 1919

BOA. HR. SYS. 2602/50

7

ÖDEMİŞ’İ İŞGAL EDEN YUNANLILARIN MÜSLÜMANLARI
KATLEDİP EVLERİNİ YAĞMALADIKLARI

Ödemiş’i işgale gelen Yunan askerlerine mahallî kuvvetlerin karşılık verdiği, ancak dışardan gelen yardımla Ödemiş’e girebilen Yunanlıların müsademenin geçtiği civardaki birçok köyü ve kaza merkezinde çok sayıdaki evi ateşe verdikleri, ele geçirdikleri Müslümanları şehit edip, mallarını yağmaladıkları, halkın bir kısmının göç etmeye başladığı.

5 Haziran 1919

BOA. DH. KMS. 52-2/21

8

BERGAMA’NIN YUNANLILARCA İŞGALİYLE MÜSLÜMANLARA KARŞI KATLİÂM YAPILDIĞI, KURTULABİLEN HALKIN GÖÇ ETTİĞİ

Bergama’nın Yunan askerleri tarafından işgal edildiği, Yunanlıların fıtratlarında olan vahşiliği burada da sergiledikleri, Müslümanları katletmek, ırza tecavüz, mal ve para gasbetmeyi eğlence haline getirdikleri, mezâlim yüzünden elli binden fazla Müslümanın sefil bir halde mülteci durumuna düştüğü, Düvel-i Muazzama’ya olan itimadın yitirildiği, özellikle Soma kazası ve Bergama halkının bu zulümden kurtarılıp göç etmelerinin önlenmesi için gerekli tedbirlerin acilen alınması gerektiği.

20 Haziran 1919

BOA. DH. KMS. 52-2/52

 

9

MENEMEN’DE YUNANLILARIN MÜSLÜMAN HALKA KARŞI KATLİÂM BAŞLATTIKLARI, İTİLAF DEVLETLERİNDEN KATLİÂMIN DURDURULMASININ TALEP OLUNDUĞU

Menemen’deki Yunan işgal kuvvetlerinin, Müslüman halka ve orada bulunan hükümet memurlarına karşı katliâm uygulamakta oldukları, İzmir’de ve yurdun çeşitli yerlerinde masum insanlara yapılan vahşiyane mezâlimin durdurulması ve vatanın işgalden kurtarılması için hükümetin acil ve kalıcı hareket ve siyaset ortaya koyması gerektiği, İtilaf Devletleri nezdinde cinayetlerin durdurulması amacıyla talepte bulunulduğu, Yunanlılar işgal ettikleri yerlerden çekilmedikçe doğacak sonuçlardan mesuliyet kabul edilmeyeceği hakkında ahali namına Akhisar Belediye Reisi vekili Ali’nin telgrafı

20 Haziran 1919

BOA. DH. KMS. 52-2/49

 

10

YUNANLILARIN NAZİLLİ İLE AYDIN’IN İŞGALİ VE TAHLİYESİ ESNASINDA MÜSLÜMANLARA VAHŞİYANE
ZULÜM UYGULADIKLARI

Yunan işgal kuvvetlerinin, Nazilli’nin işgali süresince ve tahliyesi esnasında Müslümanlara karşı uyguladıkları zulümlerin daha vahşisini Aydın’ın tahliyesi sırasında yaptıkları, Nazilli tahliye edilirken iki yüz kırk civarında Müslümanı şehit ettikleri, Aydın’ın tahliyesinde ise İslâm mahallelerini tamamen yakarak binlerce Müslümanı katlettikleri, milyonlarca liralık malın yok edilmesine sebep oldukları, yanlarında götürdükleri mutasarrıf, hâkim ve diğer üst makam memurlarından bir daha haber alınamadığı.

1 Temmuz 1919

BOA. DH. KMS. 52-2/83

11

YUNANLILARIN AYDIN’DA TÜRKLERE KARŞI
KATLİÂM BAŞLATTIKLARI

Yunan askerlerinin Aziziye istasyonunda trenden indirdikleri yüz otuz Türk’ü, kadınlara kocalarının gözü önünde tecavüz ettikten sonra toplu şekilde katlettikleri, işgal ettikleri köyleri ateşe verip ele geçirdikleri Müslümanları kadın, çocuk ayırmadan yakarak öldürdükden sonra kuyulara attıkları, evlere girerek kadınlara zorla tecavüz edip koca ve çocuklarını katlettikleri, Müslümanların oturduğu semtlerin sularını kesdikleri, yangın çıkarmak için belli noktalara gaz tenekeleri koydukları, gayr-ı Müslim halka, Müslümanlardan ayırmak maksadıyla, fes yerine zorla şapka giydirdikleri ve evleriyle işyerlerine işaret koydukları, Kuva-yı Milliye ile yaptıkları savaşı katliâma dönüştürmek için önce Müslüman mahallelerini yakıp yangından kaçmak isteyenleri minare gibi yüksek yerlere yerleştirdikleri top ve mitralyözlerle öldürdükleri, üç gün süren bu katliâma İngiliz, Fransız ve İtalyan temsilcilerinin de şahit oldukları, yenilerek geri çekilen Yunanlıların takviye kuvvet alıp tekrar Aydın üzerine yürüyerek yol üzerinde bulunan İslâm köy ve kasabalarını yaktıkları, kaçamayan çocuk, kadın ve yaşlıları öldürdükleri, kaçabilenlerin ise İtalyan işgali altındaki bölgeler ile dağlara ve ovalara iltica ettikleri, yapılan katliâma yerli Rumların da katıldığı, Yunan işgalinin bir an önce durdurulup mülteci durumundaki yüz bin kadar Türkün kurtarılması gerektiği.

5 Temmuz 1919

BOA. HR. SYS. 2611/1, 163

12

NAZİLLİ’Yİ İŞGAL EDEN YUNANLILARIN MÜSLÜMANLARI KATLEDİP MALLARINI YAĞMALADIKLARI, TAHLİYEDEN SONRA KUVA-YI MİLLİYE’NİN DURUMA HÂKİM OLDUĞU

Avrupa Konferansı’na güvenen halktan hiç bir direniş görmeden Nazilli’yi işgal eden Yunan kuvvetlerinin dinî ve millî değerleri rencide edecek davranışlarda bulundukları, jandarmalara görevden el çektirdikleri ve bekçi teşkilatını dağıttıkları, Müslümanların evlerine zorla girip kadınlara tecavüz ve değerli eşyaları gasbettikleri, halkdan Yunan askerlerini şikayet edenlerin tutuklandıkları ve daha sonra öldürüldükleri, evinde silah çıktığı bahanesiyle ve hiçbir tahkikat yapılmadan birçok Müslümanın hapsedildiği gibi bazılarının da kurşuna dizildiği, Nazilli’yi boşaltan Yunan işgal kuvvetlerinin Rum ailelerinden bir kısmı ile kırk tutukluyu yanlarında götürdükleri ve yollardan topladıkları yüz kadar Müslümanı öldürdükleri, geri çekilme esnasında telgraf tellerini kesip direkleri yıkarak haberleşmeyi engelledikleri, mahallî hükûmete haber vermeden geri çekilmeleri yüzünden Nazilli’ye Yörük Ali ve Sökeli çetesinin hâkim olduğu, bu hadise esnasında İslâm ahalinin Hırıstiyanları koruduğu, Nazilli’ye giren Kuva-yı Milliye’nin sıkıyönetim ilan ederek çetecilerden bazılarını yakaladığı ve yağma edilen eşyaların sahiplerine iade edildiği, zarara uğrayan ve ihtiyaç sahibi olan Rumlara belediyece yardım sağlandığı.

5 Temmuz 1919

BOA. DH. KMS. 52-3/10

13

AYDIN’I İŞGAL EDEN YUNANLILARIN MÜSLÜMAN MAHALLELERİNİ TOP VE MİTRALYÖZLERLE ATEŞE VERİP
KATLİÂM YAPTIKLARI

Aydın’ın işgalinden beri Yunanlıların, doğrudan veya oluşturdukları yerli Rum çeteleriyle masum Müslümanları, çocuklar da dahil olmak üzere, gizli-aşikâr katledip kadınlara tecavüz ettikleri, Menderes’e de saldırıp minarelere ve hakim bînalara koydukları toplarla şehri yaktıkları, yangından kurtulmak için dışarı çıkmak isteyen kadın ve çocukları mitralyöz ateşiyle öldürdükleri, korkudan evlerinden çıkamayanların ise yanarak öldükleri, Aydın’ın millî kuvvet tarafından kurtarılması sırasında Rum ahalinin, hatta Yunanlıların cinayetlerine katılanların dahi, can ve mallarının emniyete alındığı, fakat Kuva-yı Milliye efradının memleketlerine dönmesi ile Yunanlıların daha kuvvetli bir biçimde Aydın’ı işgal edip vahşetlerini bıraktıkları yerden devam ettirdikleri, mezâlimden kaçabilen Müslümanların Çine ve Denizli istikametine geçtikleri, geri kalanların ise topluca katledildikleri, mutasarrıf dahil livanın ileri gelen memurlarının tutuklandığı ve hayatta olup olmadıklarının bilinmediği, Aydın-Nazilli arasına asker sevkeden Yunanlıların burada da mezâlim yaptıkları, muhacir ve mülteci durumuna düşmüş Müslümanların yiyecek ve çadır ihtiyaçlarının acilen temin edilip Yunan işgalinin kaldırılmasının sağlanması gerektiği.

9 Temmuz 1919

BOA. DH. KMS. 52-3/25

14

AKHİSAR’DA YUNAN MÜFREZESİNİN HALİT PAŞA VE ARKADAŞLARINI VAHŞİCE KATLETTİKLERİ

Akhisar’da çiftlikte bulunan Halit Paşa ve beş arkadaşının Yunan askerleri ve yerli Rumlar tarafından vücutları ikiye ayrılıp, kulak ve burunları kesilmek, gözleri oyulmak suretiyle katledildikleri, çiftliğin yağmalanıp yakıldığı, ayrıca Gediz çayı civarındaki köylerden onbeş kadının da Yunanlılar tarafından öldürülerek nehre atıldığı.

9 Temmuz 1919

BOA. DH. KMS. 52-3/24

 

15

AYDIN VE NAZİLLİ’Yİ İŞGAL EDEN YUNANLILARIN İKİ BİNİ AŞKIN MÜSLÜMANI VE ÜÇ DÖRT YÜZ KADAR
HIRISTİYANI ÖLDÜRDÜKLERİ

Aydın’ı işgal eden Yunanlıların, öncelikle ahalinin ileri gelenlerini tutukladıkları, evlere saldırıp kadınların namuslarını kirlettikleri, Müslüman ahaliye Venizelos’un resmi altında geçiş yaptırdıkları, müezzinlere hakaret ettikleri, yerli Rumların yardımıyla Müslüman gençleri tutukladıkları, eşkiyaları hapisten çıkardıkları, halkın millî ve dinî duygularını incittikleri, Nazilli’yi terkederken isimleri bilinen bir çok kişiyi beraberlerinde götürüp yolda öldürdükleri, güzergâhlarındaki Müslüman köylerini yakıp ahalisini katlederek mallarını yağmaladıkları, telgraf hatlarını kestikleri, Germencik’te bazı Müslümanları sorgulayacakları bahanesiyle trene bindirip hareket sırasında boğazlayarak trenden attıkları, Nesebiye, Karapınar, Eriklili, Menderes civarında Kadıevi, Umurlu, Yeniköy köylerini yakıp, ahalisini katlederek eşyalarını yağmaladıkları, Kuva-yı Milliye ile yaptıkları savaş sırasında kadın ve çocukları mitralyöz ateşiyle öldürdükleri, Aydın’ın bu işgali sırasında iki bini aşkın Müslümanın ve üç-dört yüz kadar Hıristiyanın katledildiği.

12 Temmuz 1919

BOA. DH. KMS. 52-3/29

 

16

AYDIN’I İŞGAL EDEN YUNANLILARIN MÜSLÜMAN HALKI KATLEDİP ŞEHRİ ALEVLER İÇİNDE BIRAKTIKLARI

Nazilli’yi boşaltan Yunanlıların, Aydın’daki işgal kuvvetleriyle birleştikleri, Kuva-yı Milliye şehrin boşaltılması için zaman verdiyse de buna cevap vermeyip katliâmlarını artırdıkları, fakat daha sonra karşı koyamayıp çekilirken, toplarla Müslüman mahallelerini birçok cami ve resmî daireleri yakıp tahrip ettikleri, insanları da diri diri yaktıkları, kuvvet toplayıp geri döndüklerinde Kuva-yı Milliye’nin şehri terketmek zorunda kaldığı ve Yunanlıların bu sefer Aydın’da taş taş üstünde bırakmayıp insanları katlettikleri, kadınların namuslarını kirletip öldürdükleri, Nazilli’yi boşalttılarsa da uçaklarla mitralyöz ateşine devam ettikleri.

13 Temmuz 1919

BOA. DH. KMS. 52-3/40

17

YUNANLILARIN, MENDERES’İN GÜNEYİNDEKİ KÖYLERİ
YAKTIĞI VE ÇİNE HALKININ GÖÇ ETMEYE BAŞLADIĞI

Yunan işgâl kuvvetlerinin, İtalyanların sınır olarak kabul ettiği Menderes nehrinin güneyine top ve mitralyözlerle saldırıp, Baltaköy, Demirağası(?) ve Gölhisar köylerini tamamen yaktıkları, Çine kasabası ve buna bağlı köylerdeki Müslümanların heyecana kapılarak yapılan nasihat ve telkinlere rağmen mal ve emlâkını terk edip göç etmeye başladıkları.

16 Temmuz 1919

BOA. DH. KMS. 52-3/12

18

YUNANLILARIN SALİHLİ VE CİVARINDA MÜSLÜMANLARI
KATLEDİP TARIM VE TİCARETİ SEKTEYE UĞRATTIKLARI

Ahmetli’de bulunan Yunan kuvvetlerinin Salihli’ye bağlı köylere saldırıp mezâlim yaptıkları, Kestelli, Kendirlik, Yaraşlı, Dibekdere köylerinde harmanları yaktıkları, Kestelli’den yirmi kadını Ahmetli’ye gönderdikleri, Ahmetli’de Müslüman halka uygulanan zulmün çekilemez dereceye geldiği, ev ve dükkânları soyup, bağlara, para ve mücevher dahil her türden eşyaya ve hayvana el koydukları, kadın ve kızlara tecavüz edip başlarındaki örtüleri zorla alarak dans ettirdikleri, altı Müslümanı çetelere yardım ettikleri iddiasıyla katlettikleri, mezâlimden dolayı halkın göçe başlaması sebebiyle ekili mahsulatın ortada kaldığı ve kıtlık tehlikesiyle karşı karşıya bulunulduğu, göçün önlenmesi, tarım ve ticaretin aslına döndürülmesi için tedbir alınması gerektiği.

28 Temmuz 1919

BOA. HR. SYS. 2603/59

19

YUNANLILARIN, AYASULUK-AYDIN-NAZİLLİ VE KUŞADASI-AYDIN ARASINDAKİ BÖLGEDE BULUNAN KÖYLERİ YAKIP
HALKINI KATLETTİKLERİ

Yunanlıların Menderes nehrinin kuzeyinde altmış köyü yakıp Müslümanları katlettikleri, sahib oldukları eşya, para ve hayvanlarını yağmalayıp, bahçe ve vakfiyeleri tamamen tahrip ettikleri, yağmalanan malların ve adedi elli-altmış bini bulan hayvanların İzmir’e gönderildiği, Aydın kasabasında İtalyan komutanların gözleri önünde kızların vahşice öldürüldüğü, vaktiyle kasabadan çıkamayan sakat, ihtiyar ve çocukların katliâmdan kurtulamadığı, Ayasuluk-Aydın-Nazilli arasında bulunan otuz altı köy ve iki kasabanın yakılıp mevcut nüfusunun katledildiği, eşya ve hayvanlarının çalındığı, kaçabilen ahalinin Umurlu’da toplanarak Yunanlılara karşı direnip onlara kayıplar verdirdikleri, elli bine yakın mültecinin sefil ve perişan bir halde devletin yardım elini uzatmasını beklediği, Kuşadası’ndan Aydın’ın Köşk köyüne kadar olan bölgedeki şehir ve köylerin bütünüyle yakılıp yağmalandığı ve halkın büyük kısmının hunharca katlolunduğu, katliâmdan kurtulanların Aydın ve Denizli’ye göç ettikleri, muhacirlerin memleketlerine geri dönüp emniyet ve asayiş içinde çalışabilmeleri için İtilaf devletleri nezdinde siyasi teşebbüste bulunulmasının lazım geldiği.

31 Temmuz 1919

BOA. DH. KMS. 52-3/71

20

AYDIN VE CİVARINI YAKIP BİNLERCE MÜSLÜMANI KATLEDEN YUNANLILARIN KUVA-YI MİLLİYE KARŞISINDA
YENİLEREK GERİ ÇEKİLDİKLERİ

Aydın’da Yunan İşgal kuvvetlerinin Kuva-yı Milliye önünde büyük bir yenilgiye uğradıkları, ancak şehirde çıkardıkları yangının rüzgârın da etkisiyle yayıldığı ve yangından şehir dışına kaçmak isteyenlerin makineli tüfeklerle Yunanlılar tarafından katledildiği, evlerinden çıkamayanların ise diri diri yandıkları, Kuva-yı Milliye tarafından yangından etkilenen Rum ahalinin ve katliâmlara karıştığı bilinen Rum gençlerinin dahi, belediye binalarına yerleştirilerek can güvenliklerinin ve geçimlerinin sağlandığı, mahalleler tamamen yandığından halkın iskân için başka yerlere gönderilmelerine karar verildiği, tekrar saldırıya geçen Yunanlıların Aydın ovasındaki bütün köyleri yaktıkları ve Aydın şehir merkezinde yine yangın çıkarıp, kaçamayan Müslümanları hunharca öldürdükleri, katliâmın durdurulması ve işgalin kaldırılması için Museviler de dahil Aydın halkının ileri gelenlerinin İtilaf Devletleri mümessillerine bir mazbata gönderdikleri hakkındaki telgraflar ile Aydın’da Yunan mezâliminden bahisle binlerce Müslümanın katledildiği, sadece Germencik’te isimleri tesbit edilebilen bin sekiz yüz Müslüman gencin öldürüldüğü, Hızırbeyli köyünde erkeklerin camide toplu olarak şehit edildikleri, köyün yakıldığı, esaretden dönen otuz sekiz neferin feci bir şekilde öldürülüğü ve katliâmdan kaçabilen onbinlerce kişinin çok zor şartlarda yaşadıklarına dair Deraliyye gazetelerine gönderilen yazı.

2 Ağustos 1919

BOA. DH. KMS. 53-4/36

21

YUNANLILARLA İŞBİRLİĞİ YAPAN YERLİ RUMLARIN İZMİR VE KAZALARI İLE AYDIN’DA KÖYLERİ YAKIP MÜSLÜMANLARI KATLETTİKLERİ, YAĞMA VE SOYGUNCULUK YAPTIKLARI

Paris Konferansı’na aykırı olarak yapılan işgaller ve İzmir’de Yunan askerleri ile işbirliği içindeki Rumların yaptığı mezâlimden dolayı bir milyon Türkün çok zor durumda bulunduğu, Kuşadası’nın İtalyan ve Yunanlılarca işgal olunduğu, Selçuk Rumlarının düzenli çeteler kurarak Aydın’a kadar olan bölgeyi kontrol ettikleri ve İslâm köylerini yağma ederek Müslümanları katlettikleri veya sürdükleri, Selçuk ve Aziziye şimendüfer çalışanlarının Müslüman yolcuları trenlerden indirerek işkence ve tecavüzden sonra öldürdükleri sadece Aziziye’de beş yüz Müslümanı katlettikleri, Rum evlerinin silah ve mühimmat deposu haline geldiği, Aydın ve civarının yakılıp büyük katliâm yapıldığı, Büyük Menderes nehrinde binlerce Müslüman cesedi bulunduğu ve Rumların Aydın’daki telgraf tellerini keserek haberleşmeyi engelledikleri hakkında Kuşadası kaymakamının yardım isteğini havi telgrafı.

11 Ağustos 1919

BOA. DH. KMS. 52-4/3

22

YUNANLILARIN AYDIN’IN KÖYLERİNİ YAKIP
MÜSLÜMAN AHALİYİ KATLETTİKLERİ

Yunanlıların Aydın’ın Umurlu kasabasının kuzeydoğusunda bulunan Terziler köyü ilerisindeki mevkilere taarruz ettikleri, Ödemiş’e bağlı Birgi nahiyesini bombaladıkları, Bademiye ve Fata köylerini yakıp Müslüman olan ahalisini katlettikleri; Yunan mezalimi devam ettiği takdirde Müslümanların da karşılık vereceği anlaşıldığından tedbir alınması gerektiği.

5 Eylül 1919

BOA. DH. KMS. 54-3/12

23

AYDIN’IN İŞGALİ SIRASINDA KATLEDİLEN
YÜZ OTUZ MÜSLÜMANIN İSİMLERİ

Aydın’ın işgalinde Yunanlılar tarafından katledilen ve kimlikleri tesbit edilebilen yüz otuz kadar Müslümanın isimleri.

7 Eylül 1919

BOA. DH. KMS. 54-3/21

24

KUVA-YI MİLLİYE TARAFINDAN GERİ PÜSKÜRTÜLEN
YUNANLILARIN ÖDEMİŞ’İN İKİ KÖYÜNÜ
YAKIP HALKINI KATLETTİKLERİ

Aydın’ın Terziler köyü ilerisindeki mevkilere taarruz eden Yunanlıların Kuva-yı Milliye tarafından geri püskürtüldüğü, diğer yandan Yunanlıların Ödemiş’in Dede ve Fata köylerini yakıp Müslüman olan halkını katlettikleri.

8 Eylül 1919

BOA. DH. KMS. 54-3/19

25

İZMİR VE ÇEVRESİNDE YUNANLILARIN TÜRKLERE UYGULADIĞI MEZÂLİM HAKKINDA DEMİRCİ MEHMET EFE’NİN
VERDİĞİ BİLGİLER

Aydın ve havalisi Kuva-yı Milliye Umum Kumandanı Demirci Mehmet Efe tarafından İzmir Müdafa-i Hukûk-ı Osmaniyye Cemiyeti ve Düvel-i İtilafiye Fevkalade Komiserlikleri’ne verilen bilgilere göre; işgalle birlikte Yunanlıların Türkleri sıkı bir takibe aldığı, esir olarak aldıkları Müslümanları burun, kulak ve cinsel uzuvlarını kesmek suretiyle işkence yaparak öldürdükleri, çok sayıda Türkü tutuklayarak hapse attıkları ve buralarda işkence altında katlettikleri, İzmir’de İslâm mahallelerini abluka altına alarak makinalı tüfeklerle taradıkları, silahlı Rumların sokaklarda gösteri yaptıkları, akşam sokakta rastladıkları Türklere ateş ettikleri ve bir çoğunu şehit ettikleri, evlere girerek işkence ve yağma yaptıkları, yayınlanmakta olan gazetelerin sahipleri ve yazarlarının tehdid edilip hapis ve para cezalarına çarptırıldıkları, münevver tabakanın, eşrâf ve devlet memurlarının tutuklanarak dövülüp işkence yapıldığı, Ödemiş ve Tire’de Türk jandarmasının silahlarının toplatıldığı, bazı kaza, nahiye ve köylerin halkının Yunan mezâlimine daha fazla tahammül edemeyerek göç ettikleri ve çok zor şartlarda bulundukları.

30 Ekim 1919

BOA. DH. KMS. 52-5/2

26

SÜNNET EDİLMEMİŞ KÜÇÜK MÜSLÜMAN ÇOCUKLARININ YUNAN VE RUMLAR TARAFINDAN ZORLA KİLİSELERE ALINDIĞI, ÖDEMİŞ’İN DÖRT KÖYÜNÜN YAKILIP HALKININ KATLEDİLDİĞİ

İzmir ve civarında henüz sünnet edilmemiş Müslüman çocuklarının Rum oldukları iddiasıyla Rum papazları, yerli Rumlar ve Yunan subayları tarafından zorla kiliselere alındığı, cephelerdeki Türk askerinin moralinin yüksek olduğu, Türklerin Hıristiyanları gereğinden fazla koruduğu ve bu şekilde korumaya devam edeceği, Aydın’dan Antalya’ya kadar olan bölgede elli bine yakın İslâm muhacirinin bulunduğu, bunlara çevre kaza ve vilayetlerden yardım geldiği ve bu yardımlardan Rum muhacirlerin de istifade ettirildiği, Soma’da Kuva-yı Milliyye ile Yunan kuvvetleri arasında şiddetli çarpışmalar olduğu ve Yunanlıların kaçtıkları, Ödemiş’in Üzümlü, Uladı, Hacıilyas, Narvan köylerini basan Yunanlıların kadın, çocuk, yaşlı demeden bütün Müslümanları katlettikleri, bu katliâmdan sadece seksen beş kişinin kurtularak sefil bir vaziyette Salihli’ye iltica ettiği hakkında İzmir Müdafaa-i Hukuk-ı Osmaniyye Cemiyeti’ne gelen telgraflar.

10 Kasım 1919

BOA. DH. KMS. 52-5/9

 

27

ÖDEMİŞ’TE YUNANLILARIN TİCARETİ ENGELLEYEREK HALKI
AÇLIĞA MAHKÛM ETTİKLERİ, ÇOK SAYIDA MÜSLÜMANI TUTUKLAYIP BİR KISMINI KATLETTİKLERİ

Ödemiş’te Yunan askerlerince, Müslümanların tarla ve bağlarına gitmelerine izin verilmediğinden mahsûlatın yağmalandığı, çevre köylerden pazara gelen köylüler kazaya sokulmadığından ticaretin yapılamadığı, halkın açlıkla karşı karşıya bulunduğu, köylerdeki Müslümanların ölüm ve evlerinin yakılması ile tehdid olunduğu ve dövülerek işkence yapıldığı, birçok kişinin hapse atıldığı, alıp götürülenlerin bazılarının ölü olarak bulunduğu, bazılarının da akibetlerinin mechul olduğu, hayvanlara ve eşyalara el konulduğu, Osmanlı mahkemelerince mahkûm edilen şahısların hapishaneden salıverildikleri, yüzlerce kişinin Kuva-yı Milliye ile alakası olduğu gerekçesiyle tutuklandığı ve gerekli tedbirlerin acilen alınması gerektiği hakkında Aydın Valiliği tarafından Yunan Fevkalade Komiserliği’ne yazılan tezkire sureti.

16 Kasım 1919

BOA. DH. KMS. 52-5/24

28

YUNANLILARLA RUMLARIN KATLİÂM YAPMALARINDAN DOLAYI SAHİL KÖYLERİNİN GÖÇE BAŞLADIĞI VE İZMİR’DE İSKÂN ETTİRİLEN RUMLAR YÜZÜNDEN MÜSLÜMANLARIN
MUHACİR DURUMUNA DÜŞTÜĞÜ

İzmir’de Yunanlıların Müslümanlara karşı uyguladıkları baskılardan dolayı sahil bölgelerindeki köylerde yaşayanların göç etmek istedikleri, Çeşme’ye bağlı Karaköy’ü basan Rum çetelerinin Müslüman nüfusun bir kısmını katledip bir kısmını yaraladıkları, kadınların ırzlarına tecavüz ettikleri, bu baskını duyarak korkuya kapılan çevre köylerin kayıklarla İzmir’e göçe başladıkları ve göçün devam edeceği yönünde istihbarat alındığı, Selanik ve Makedonya’dan getirilen yüzlerce Rumun İzmir’e yerleştirilmesiyle muhacir durumuna düşen Müslümanların İzmir’de yaşamalarının imkânsız hale geldiği, silahı olmayan Osmanlı jandarmasına silah dağıtılması için merkeze gelmeleri gereken köy ihtiyar heyetlerinin Yunan baskısı sebebiyle merkeze getirilemediğinin bildirildiği, ayrıca muhacirlerin ihtiyaçları için istenen paranın derhal gönderilmesi istirhamı.

15 Şubat 1920

BCA.

272

   

11

15

56

9

29

NAZİLLİ’NİN KÖYLERİNİ İŞGAL EDEN YUNANLILARIN EVLERİ YAKTIKLARI VE KADINLARA TECAVÜZ ETTİKLERİ

Nazilli’nin Keten, Mescidli, Kaymakçı-yı Kebir ve Kaymakçı-yı Sağir köylerini işgal eden Yunanlıların kadın ve kızlara tecavüz ettikleri, çok sayıda evi yaktıkları, ahalisi göç eden köyleri top ateşine tuttukları ve kaçamayanları katlettikleri.

26 Şubat 1920

BOA. DH. KMS. 52-5/60

30

YUNAN İŞGAL KUVVETLERİNİN VE YERLİ RUMLARIN MANİSA’DA IRZA TECAVÜZ, KATLİÂM VE SOYGUNCULUK YAPTIKLARI

Yunan kuvvetlerinin Manisa’yı işgalleri esnasında kasaba ve köylerde Müslümanlara karşı katliâm, ırza tecavüz, yağmacılık yaptıkları, yerli ve başıbozuk Rumlarla birlikte hareket ederek Manisa-Akhisar demiryolu güzergâhında bulunan Hacı Rahmanlı ve Kapaklı köyleri de dahil diğer bütün köylerde İslâm nüfusunu katledip mallarını yağmaladıkları, bağ ve bahçelerinde çalışırken tutuklanan yüzlerce Müslümanı İzmir üzerinden Atina’ya gönderdikleri, Mısır’da esirken İngilizlerce serbest bırakılan yüz altmış kadar Müslümanın Manisa’da Yunanlılar tarafından tekrar esir edildiği, ağır şartlarda çalıştırılan bu esirlerin gıdasızlık ve işkence yüzünden vefat ettikleri, halkın sahip olduğu binek ve yük hayvanları ile nakil vasıtalarına el konulduğu bildirildiğinden mezâlime son verilmediği takdirde Müslümanların tamamıyla imha olunacağı, tedbir alınması gerektiği.

28 Temmuz 1920

 

BOA. HR. SYS. 2618/23

31

İNGİLİZLERİN ARDINDAN GEMLİK’İ İŞGÂL EDEN YUNANLILARIN
BURADA SOYGUNCULUK VE KATLİÂM YAPIP
BAĞ VE BAHÇELERİ TAHRİB ETTİKLERİ

İngilizlerin, işgal ettikleri Gemlik’i Yunan müfrezelerine bırakarak çekildikleri, Müslümanların, Gemlik’i kuşatan Yunan askeri tarafından Gemlik dışına çıkmalarının yasaklandığı, silah aramak bahanesiyle zorla girilen evlerin Yunan askerlerince soyulduğu, halkın yüzde doksanının sebepsiz yere sopa, kamçı ve dipçiklerle dövüldüğü, idama mahkum edilmek için iplerle bağlı olarak götürülen ahalinin ileri gelenlerinden on üç kişinin, Gemlik-Yunan Kumandanlık Dairesince serbest bırakıldığı, Gemlik şosesi üzerinde on beş gün içerisinde elli kişinin kaybolduğu, bağ ve bahçelerin tahrip edildiği, yolların güvensizliğinden ötürü halkın yarım saat mesâfedeki merkeze dahi gidemediği, tamamen silahsızlandırılan Gemlik halkının Ermenilerin suikastlarına ve çıkardıkları yangınlara maruz bırakıldığından bahisle köye keşif heyeti gönderilmesi, mağduriyetlerinin giderilmesi, çalınan malların sahiplerine iadesi hakkında Umurbey köyü ileri gelenlerinin istidası.

29 Ağustos 1920

BOA. HR. SYS. 2618/44

32

DEMİRCİ’Yİ İŞGAL EDEN YUNANLILARIN ERMENİLERLE BİRLİKTE YAĞMA, TECAVÜZ VE KATLİÂMA GİRİŞTİKLERİ

Yunan işgal kuvvetlerinin, Demirci’ye girdikden sonra soyulmadık dükkân ve mağaza, kapısı kırılarak girilmedik ev bırakmadıkları, para, mücevherat ve işe yarayan eşyaları gasbedip beğenmediklerini kırdıkları, kadın ve kızlara ailelerinin gözü önünde tecavüz ettikleri, Demirci’ye bağlı Viran ve Küçükoba köylerinde yirmi iki Türkü keyif için süngü ve kurşunla katlettikleri, harmanlardaki demetleri hayvanlara yedirdikleri, Serçeler, Akdere, Hocalar, Bozköy köylerini tamamen tahrip edip yaktıkları, Yenice köyünde eşrâftan Halil Ağa’nın çiftliğini yakarak eşya ve hayvanlarını gasbedip kendisini öldüresiye dövdükleri, Borlu nahiyesi Müslüman halkını göç ettirip eşyalarını yağmaladıkları, dükkânlarına Hıristiyanları yerleştirdikleri, kaymakam vekilinin resmî şikayeti üzerine bütün bu zulümleri aralarına karışan dört yüz kadar Ermeninin yaptığını ileri sürdükleri, ancak bunun doğru olmayıp müşterek çalıştıklarının bilindiği.

21 Eylül 1920

BOA. HR. SYS. 2621/23

 

33

BATI ANADOLU’YU İŞGAL EDİP MÜSLÜMANLARI KATLEDEN VE ÇAPULCULUK YAPARAK ZENGİN OLAN YUNANLILARA KARŞI MİSİLLEMEDE BULUNULMASI GEREKTİĞİ

İzmir’den başlayarak Balıkesir, Bursa ve Uşak’ı işgal eden İngiltere ve Fransa destekli Yunanlıların rastgeldikleri hayvanları toplayarak adalara naklettikleri, silah arama bahanesiyle girdikleri evlerden kıymetli eşyalara el koydukları, birçok Müslümanı vahşice katlettikleri, savaş tazminatı adı altında ahaliden zorla para topladıkları, Türkleri soyarak ve çapulculuk yaparak zengin olan Yunanlılara ve onların müttefiklerine karşı misillemede bulunulması gerektiği hakkında Bursa mebusu Operatör Emin Bey tarafından verilerek kabul edilen takrir sureti.

6 Ekim 1920

BCA.

030

10

   

5

28

8

 

34

BALIKESİR, BANDIRMA, ERDEK, SOMA, ORHANGAZİ VE GEMLİK’TE İŞGALCİ YUNANLILARIN ERMENİ VE RUMLARLA BİRLİKTE MÜSLÜMANLARA YAPTIKLARI MEZÂLİM

Yunanlıların işgal ettikleri Balıkesir, Bandırma, Erdek ve Soma’da barış anlaşmasına aykırı faaliyetlerde bulundukları; Osmanlılık adına ne varsa yok etmeye çalıştıkları, Müslümanları, ticaret hayatından koparmak için ithalat ve ihracat yasağı koydukları, hükümet konaklarına Yunan bayrağı çekip Türk memurlara görevden el çektirdikleri, işkence, katliâm, ırza tecavüz, mal gasbı olaylarının her an yaşandığı, Yunan milletinin esas tabiatı olan hırsızlıkla Müslümanların ellerindeki her şeyi çaldıkları, babasının gözleri önünde evladına tecavüz ettikleri, Osmanlı mahkemelerinin işlemez duruma geldiği, hukuk davalarına papaz başkanlığında bir kilise heyetinin baktığı, Orhangazi’de Müslümanlardan toplanan silahların Ermeni ve Rumlara dağıtıldığı, genç kadın ve kızların dağa kaldırılıp erkeklerin tevkif olunarak meçhul yerlere götürüldüğü, kadın, çocuk demeden katliâm yapıldığı, Orhangazi’ye bağlı Tutluca, Paşayaylası, Bayırköy köylerinin yakılıp ahalisinin öldürüldüğü, yine Gemlik’te de büyük katliâm yapıldığı ve Orhangazi’ye kaçmakta olan çok sayıda Müslümanın yolda şehit edildiği, birçok köyün yağmalanarak yakıldığı ve katliâmdan kurtulabilenlerin mülteci durumuna düştüğü hakkındaki raporlar.

27 Ekim 1920

BOA. HR. SYS. 2618/67

 

 

35

YALOVAYI İŞGAL EDEN YUNANLILARIN KÖYLERİ YAĞMALAYIP YAKTIKLARI, ÇOCUK VE ERKEKLERİ ÖLDÜRÜP KADINLARA İŞKENCEYLE TECAVÜZ ETTİKLERİ

Yalova’yı işgal eden Yunanlıların kaymakam, polis, jandarma gibi tüm devlet görevlilerini kazadan ihraç ettikleri, Yalova’nın köyler ve diğer yerlerle irtibatını kestikleri, bütün silahları toplayıp, ekmek bıçaklarının dahi uçlarını kırarak, halkı her türlü müdafaa aletinden yoksun bıraktıkları, buna karşılık Hıristiyanları silahlandırıp faciaya zemin hazırladıkları, kazanın Yunan alay merkezi olması sebebiyle Müslümanlara ait bazı evlerin boşaltılarak Yunan askerlerinin yerleştirildiği, evlerden zorla alınan kadın ve kızların Yunan kışlalarına götürülüp tecavüz edildiği, Yalova’ya bağlı Çınarcık köyünde halkın camiye doldurulup kamçı ve sopayla dövüldüğü, paralarının alındığı, bu sırada birkaç kişinin öldüğü, Taşköprü ile birçok Müslüman köyünün yakılıp erkeklerinin götürüldüğü, çocukların öldürülüp, kadınlara tecavüz ve işkence edildiği hakkında Yalova kazası kadısı tarafından gönderilen rapor.

28 Ekim 1920

BOA. HR. SYS. 2620/57

36

YUNANLILARIN ORHANGAZİ VE YALOVA’DA MÜSLÜMANLARDAN TOPLADIKLARI SİLAHLARI HIRİSTİYANLARA DAĞITIP
KATLİÂM VE YAĞMACILIK YAPTIKLARI

Karamürsel vakası sırasında Yunanlıların Üreyil ve Çakırlı köylerindeki silahları toplayıp ahalisini tamamen öldürdükleri ve ahalinin mallarını da yağma edip evleri yaktıkları, toplanan silahları Hıristiyan ahaliye verdikleri, Orhangazi’yi kuşatarak sekiz yüz mavzer teslim edilmezse kasabanın tamamıyla yakılacağı tehdidinde bulundukları, Gemlik’teki kadınların zorla götürüldüğü, Dudluca ve buna civar on bir Müslüman köyünün Yunanlılarla işbirliği yapan Ermeniler tarafından yakıldığı, Zindan köyü camiinde bayram münasebetiyle toplanan Müslümanların yirmi üçünün şehit edildiği, Yunanlıların bölgede yaptıkları idamlar hakkında rapor hazırlayıp bir İngiliz zabitiyle gönderen Emekli Binbaşı Memduh Bey ve Çınarcık köyü eşrâfının götürüldüğü ve akibetleri hakkında haber alınamadığı, Yalova’da da halkın büyük çoğunluğunun hapsedildiği ve beş yüz bomba verilmediği takdirde şehrin yakılacağı tehdidinde bulunulduğu, köy ve çiftliklerden yağmalanan hayvanların büyük bir kısmının Yunanistan’a gönderildiği, kalanının ise Elmalı Rum köyünde pastırma ve sucuk yapıldığı, Karamürsel’i işgal eden Yunan kıtaatına Yalova’nın yerli Rumlarından iki bin kişinin katıldığı ve Karamürsel’de iki yüz kişinin idam ve on dört köyün yerle bir edildiği, meydana gelen olayların araştırılması için İngiliz, Fransız, İtalyan makamlarının tayin edeceği kişilerden bir komisyon kurulması gerektiği bildirildiğinden Hariciye Nezaretince de siyasi girişimlerde bulunulması istirhamı.

3 Kasım 1920

BOA. HR. SYS. 2619/35

 

37

YUNANLILARIN YALOVA, ORHANGAZİ VE KARAMÜRSEL’DE YERLİ RUMLARLA BİRLİKTE MÜSLÜMANLARI KATLEDİP MALLARINI
YAĞMA VE HAYVANLARINI YUNANİSTAN’A GÖNDERDİKLERİ

Müslümanları, Hıristiyan çetelerinden korumak üzere kaza muhafazasına seçilen İbrahim Ağa zamanında Müslim ve gayr-ı Müslim hiç kimsenin can, mal ve ırzına dokunulmadığı halde Yunanlıların Yalovayı işgalleriyle birlikte Yunan medeniyetinin örneklerinin görülmeye başlandığı, Teşvikiye’de bayram namazı için toplanan halkın Yunan askerleri tarafından camiden çıkarılıp içlerinden yedi kişinin sopayla dövülerek öldürüldüğü, Müslümanların silahlarının toplanıp Hıristiyanlara dağıtıldığı, gayr-ı Müslimler haric ahalinin bütün hayvanlarının yok pahasına alınıp Yunanistan’a sevkedildiği, yağma için Yunan askerlerinin ardından çuval ve öküz arabalarıyla giden yerli Rumlar tarafından Müslümanların mallarının götürüldüğü, köyden köye gidişin engellendiği, yolda yakalananların akibetinin mechul olduğu, Karamürsel’de de yağma ve katliâmın yaşandığı; bir günde kazanın ileri gelenlerinin de içinde bulunduğu üç yüz Müslümanın katledildiği, memurların hapse atıldığı, Çınarcık’da cuma namazı esnasında çok sayıda Müslümanın şehit edildiği, yaralı ve hasta insanların Yalova ve Karamürsel dışına tedavi için çıkmalarına izin verilmediği, Orhangazi’de de mezâlimin geniş boyutlara ulaştığı, acil müdahale ve yardım edilmezse Müslümanların tamamıyla yok edileceği.

6 Kasım 1920

BOA. HR. SYS. 2619/45

38

YUNANLILARDAN CESARET ALAN RUMLARIN ERMENİLERLE BİRLİKTE BURSA’YA BAĞLI KÖYLERİ YAKIP YAĞMALADIKLARI

Yenişehir ve İnegöl’ün Yunan kuvvetlerince işgal edilmesinden cesaret alan Rum halkının Bursa’ya bağlı Pamucak, Derbend, Susurluk ve civar köyleri yağmalayıp bir milyona yakın hayvan ile pek çok eşyayı arabalarla naklettikleri ve Bursa ovasının bu tür çalıntı hayvanlarla dolu olduğu, bu yağmaya Ermenilerin ve İznik taraflarındaki gayr-ı Müslimlerin de katıldığı, Beypınar, Popazca [Papadya] ve Köprühisar köylerinin yakılıp Türklere ait herşeyin yağmalandığı bildirildiğinden gereğinin bir an önce yapılması.

28 Kasım 1920

BOA. HR. SYS. 2620/30

39

YUNANLILARIN YALOVA’NIN TEŞVİKİYE VE ÇINARCIK
KÖYLERİNDE HALKI DÖVDÜKLERİ VE KATLETTİKLERİ

Yalova’ya bağlı Teşvikiye köyüne silah arama bahanesiyle gelen Yunanlıların halktan sekiz-dokuz kişiyi katlettikleri, çok sayıda Müslümanı sopa ve dipçiklerle dövdükleri, Çınarcık halkını camiye doldurup dayaktan geçirdikleri, pek çok kişinin ağır şekilde yaralandığı, Yunanlılar tarafından kesilmek istenen iki Müslümanın yerli Hıristiyanlarca kurtarıldığının haber alındığı.

2 Aralık 1920

BOA. HR. SYS. 2620/39

40

YUNANLILARIN BOĞAZLAR VE MARMARA HAVZASINDAKİ MÜSLÜMANLARA İMHA VE TEHCİR PLANI UYGULADIĞI

Tekirdağ ve civarındaki Müslüman köylerine Yunanlıların vapurlarla getirdikleri Rumların yerleştirildiği, aşırı Yunan baskısı sebebiyle Beykoz ve Gebze’ye bağlı köylerde yaşayan Müslümanların göçe başladıkları, bu köylerden birçoğunun yerle bir edildiği, Karamürsel ve Yalova’da çok sayıda köyün tahrip olunduğu, Bandırma ve Erdek’de Müslümanlara katliâm uygulandığı, Bayramiç ve Ezine’de silah arama bahanesiyle Müslümanlara zulmedildiği, Yunanlıların bütün bunlardan asıl maksadının Boğazlar ve Marmara havzasındaki Müslümanları imha ve tehcir etmek olduğunun anlaşıldığı.

13 Aralık 1920

BOA. HR. SYS. 2620/58

41

YUNANLILARIN YERLİ RUM VE ERMENİLERLE BİRLİKTE
YENİŞEHİR’İ YAKIP YAĞMALADIKLA
RI

Yunan askerinin Yenişehir’den çekilmesini takiben hükümet ve belediye daireleriyle tekkenin bombalandığı, çarşının tamamen yakıldığı, kaza ve kazaya bağlı yakılan yirmi kadar köyün eşya ve hayvanlarının, cami halı ve seccadelerinin Rum ve Ermeniler tarafından gemilerle Gemlik’e götürüldüğü, kadınlara feci bir şekilde tecavüzde bulunulduğu hakkında, Yenişehir’in Yunanlılar tarafından işgâli sırasında orada bulunmuş olan Müdde’i-i Umûmî Hasan Aşkî Bey’in ifadesi.

26 Aralık 1920

BOA. HR. SYS. 2621/22

42

RUM VE ERMENİ ÇETELERİNİN YUNANLILARLA BİRLİKTE YALOVA’YA BAĞLI DEREKÖY’Ü BASIP AHALİSİNİ KATLETTİKLERİ, EŞYA VE HAYVANLARINI ÇALDIKLARI

Yalova’da faaliyet gösteren Ermeni ve Rum çetelerinin Yunanlılarla birlikte Dereköyü’nü basarak silahsız masum ahaliyi kadın çocuk ayırmadan katlettikleri, bütün mal ve hayvanlarını yağmaladıkdan sonra köyü tamamen yaktıkları, şehit olanların cenazelerinin defnine izin verilmediği; mülteci durumunda bulunan köylülerin hukuklarının korunması gerektiği.

30 Aralık 1920

BOA. HR. SYS. 2621/14

43

GEBZE’DE YUNAN ASKERLERİNİN RUMLARLA BİRLİKTE
HALKI DÖVÜP MALLARINI GASPETTİKLERİ

Gebze’de Yunan askerlerinin, beraberlerinde silahlı olarak getirdikleri Yeniköy Rumlarıyla birlikte köy ve kasaba halkının mallarını gaspettikleri, zorla girdikleri evlerde, kahvehane ve sokaklarda rastladıkları insanları, kadınlar da dâhil olmak üzere, feci şekilde dövdükleri, halkı Yunan askerlerine selam vermek zorunda bıraktıkları; acilen yardım edilmesi istirhamı.

6 Ocak 1921

BOA. HR. SYS. 2620/18

44

YUNANLILARIN HÜDAVENDİGAR, İSTANBUL VE AYDIN VİLAYETLERİYLE KARESİ, İZMİT, KAL’A-İ SULTANİYE,
KÜTAHYA LİVALARI VE TRAKYA’DA YAPTIKLARI
KATLİÂMLARIN RAPORLARI

Yunanlıların, işgal ettikleri her yerde olduğu gibi Hüdavendigar, İstanbul ve Aydın vilayetleriyle Karesi, İzmit, Kal’a-i Sultaniye ve Kütahya livalarında da öncelikle mülkî ve malî idareyi ele alıp erkan-ı hükümet, mutasarrıf, ceza reisi, müddeî-i umumî gibi hükümet ileri gelenleriyle eşrâfı tutuklayıp öldürdükleri veya sürdükleri, hükümet dairelerindeki eşya, evrak ve defterleri yağmalayıp tahrip ettikleri, Osmanlı Hükümetini her türlü icra vasıtasından mahrum etmek için polis ve jandarmanın silahlarını toplayıp bir kısmını vilayet dışına çıkardıkları, Müslüman mahallelerini mitralyözlerle ateş altında tuttukları, köyleri basarak Müslümanları camiye doldurup yakarak öldürdükleri, Müslümanların bütün mallarını yerli Rum, Musevî ve Ermenilerle birlikte yağmalayıp her türlü yiyecek, giyecek, eşya, nakit para ve hayvanlarını Yunanistan’a sevkettikleri, tarla ve harmanlardaki mahsulatı yaktıkları, Müslümanların ellerindeki silahları toplayıp Hıristiyanlara dağıttıkları, Türklerin bıçaklarının ucunu dahi kırarak onları her türlü savunma aletinden mahrum bıraktıkları, rastladıkları insanları çeşitli uzuvlarını kesmek, kestikleri uzuvları yedirmek, ayaklarından ağaca bağlayıp altlarında ateş yakmak, canlı canlı kuyuya atmak, öldüresiye dövmek gibi işkenceler yaparak öldürdükleri, kadınların çıplak cesetlerini, kestikleri uzuvlarını da üzerlerine koyarak yollara bıraktıkları, beş-altı yaşındaki bir çocuğun dahi gözlerini oyup pencereden atacak kadar vahşet uyguladıkları, eli silah tutan Müslümanları sürüp savunmasız kalan kadınlara işkence ve tecavüz ettikleri, bazı yerlerde Yunan hukuk mahkemesi teşkil edip çok şiddetli uygulamalarla halkı korku içinde bıraktıkları, hapishanedeki tutukluları salıverdikleri, Osmanlı parasını tedavülden kaldırdıkları, Kuva-yı Milliye üyesi oldukları iddiasıyla pek çok kişiyi tutuklayıp öldürdükleri, ihracatın yasak olduğu yerlerde sadece Hıristiyanlara ihracat için izin verdikleri, ezan okutmayıp halkın namaz kılmasına engel oldukları ve buna benzer zulümlerine dair çeşitli kumandanlıklardan görevli kişilerin zaman, yer, şahıs isimleri de belirten raporları.

21 Ocak 1921

BOA. HR. SYS. 2611/2

45

YUNANLILARIN MANİSA’YA BAĞLI KAZALARDA MÜSLÜMAN HALKA YUNAN İDARESİNİ İSTEDİKLERİNE DAİR BİR KAĞIT İMZALATTIKLARI

Manisa’ya bağlı Kasaba (Turgutlu), Ahmedli, Salihli ve Alaşehir’i işgal eden Yunanlıların silah aramak bahanesiyle girdikleri yerlerde halkı döverek işkence yaptıkları, ırz ve namusa tecavüz ettikleri, binlerce hayvanı Yunanistan’a sevkettikleri, Ankara Hükümeti lehinde propaganda yapmak suçundan tutuklayıp camsız ve soğuk kışlalarda hapsettikleri, "geçmişte Osmanlı Hükûmeti’ne şimdi ise Kuva-yı Milliye ve Mustafa Kemal Paşa’nın zalimane idarelerine artık tahammül edemeyip Yunan Hükûmeti’ni istediklerine dair" bir evrakı ahalinin ileri gelenleri, müftü, belediye reisleri ve muhtarlara imzalatmak istedikleri, bu belgeyi bazı şahısların imzalamak zorunda kaldıkları; gerekli yerlere müracaat edilmesi istirhamı.

13 Şubat 1921

BOA. HR. SYS. 2622/30

 

46

RUMLARIN PINARHİSAR, LÜLEBURGAZ, KIRKKİLİSE’DE MÜEZZİNLERİ TAŞLADIKLARI

Pınarhisar, Lüleburgaz, Kırkkilise’de ezan okumak için minareye çıkan müezzinlerin Rumlar tarafından taşlandıkları ve Edirne’deki tutukluların bir kısmının Yunanlılarca salıverildiği.

12 Mart 1921

BOA. DH. KMS. 60-1/71

 

47

YUNANLILARIN BABAESKİ’NİN MANDIRA KÖYÜNDE KATLİÂM YAPTIKLARI, RUM ÇETELERİNİ SİLAHLANDIRIP ÇOK SAYIDA MÜSLÜMANI TUTUKLADIKLARI

Yunanlıların Babaeski kazasının Mandıra köyünde Müslümanlardan on kadını idam ettikleri, yedi erkeği de döverek öldürüp köyü topa tuttukları, Trakya’daki Rumların Yunan Hükümeti tarafından silahlandırıldıkları ve Yunan armalı Rum çetelerinin Çilingos Çiftliği’nde toplandıkları, Yunanlıların, Edirne, Lüleburgaz, Saray’da seksen bir kişiyi tutuklayıp hapsettikleri, hatt-ı fasıl üzerindeki karakolları takviye ettiklerinin gözlendiği.

16 Mart 1921

BOA. DH. KMS. 60-1/70

 

48

EZİNE YUNAN İŞGAL KUVVETLERİNİN BAYRAMİÇ’DE
DOKUZ MÜSLÜMANI KATLETTİKLERİ

Ezine işgal kumandanının görevlendirdiği Mülazım Papazaharya kumandasındaki bir müfrezenin, eşkiya takibi gerekçesiyle gittikleri Bayramiç’e tabi Salihler köyünden beş kişiyi yanlarına alıp dördünü Dümrek köyü yakınlarında, birini Bayramiç’te kurşun ve kasaturalarla katlettikleri, Ezine’ye dönerken karşılaştıkları yedi masum Müslümandan da dördünü öldürdükleri, üçünün kaçmayı başardığı hakkındaki rapor.

19 Mart 1921

BOA. HR. SYS. 2623/46

 

49

YUNANLILARIN ŞİLE’NİN KÖYLERİYLE GEBZE’NİN TAVŞANLI KÖYÜNDE HIRSIZLIK VE MÜSLÜMANLARA İŞKENCE YAPTIĞI

Şile ve etrafını işgal altına alan Yunanlıların Tavşanlı köyünden Rahmi, Eyüb Ağa ve Laz Hasan adlı şahısları el ve kollarından tel ve iple bağlayıp tepeleri aşağı asmak ve dövüp işkence etmek suretiyle silah ve eşkiya hakkında bilgi almaya çalıştıkları, Kılınçlı, Gorna(Korna), Bozhane ve Karakiraz’da dehşet saçıp evlerden eşya ve hayvan çaldıkları, Karakiraz’da iki çocuklu bir kadını bağlayıp saatlerce işkence ettikten sonra tecavüz ettikleri, korla vücudunun bazı yerlerini yaktıkları hakkındaki raporlar.

23 Mart 1921

BOA. HR. SYS. 2622/28

50

KARAMÜRSEL’İ İŞGAL EDEN YUNANLILARIN MAĞAZA
VE EVLERİ YAĞMALADIKLARI, ESİR ALDIKLARI
MEMURLARA ZULMETTİKLERİ

Karamürsel Eytam Müdürü Hüseyin Hilmi’nin Yunanlıların Karamürsel’i işgalleri sırasında kasabadaki bütün çarşı ve dükkânları yağmaladıkları, kendi evinden de bir çok değerli eşyanın Yunan askerleri tarafından çalındığı, bir çok hakaret ve işkence gördüğüne dair ifadeleri.

24 Mart 1921

BOA. HR. SYS. 2623/28

51

YALOVA, ORHANGAZİ VE CİVAR KAZALARDA YUNAN
ASKERLERİ İLE ERMENİ VE RUM ÇETELERİNİN
MÜSLÜMANLARI KATLETTİKLERİ

Yalova, Orhangazi ve civarında Yunan askerleri ile Ermeni ve Rum çetelerinin Müslümanlara karşı olan zulümlerini artırdıkları, dört kazada yüz otuz köyü yaktıkları ve Müslüman ahalinin büyük bir kısmını katlettikleri, Cihanköy’de katliâmdan sadece sekiz kişinin kurtulabildiği, Hıristiyan ahali Yunanlılar tarafından silahlandırılırken Müslümanların ellerinden silahları alınarak kendilerini müdafaa edemez, bağ ve bahçelerinde çalışamaz duruma getirildiği, bu zulmün önlenmesi için buralara ve Yunan işgali altındaki diğer yerlere İtilaf Devletleri’nin polis ve jandarmasının gönderilmesi veya bu yerlerden çıkarılan ya da silahları alınan Osmanlı jandarmasının silahlandırılarak yeniden görevlendirilmesi, Hıristiyanların ellerindeki silahların toplatılması; bunlar da olmaz ise Müslüman ahaliye silah verilmesi yolunda girişimlerde bulunulması gerektiği.

5 Nisan 1921

BOA. HR. SYS. 2623/45

52

RUMLARIN İZMİT’TE EVLERİ YAĞMAYA VE
MÜSLÜMANLARI KATLE BAŞLADIKLARI

İzmit Yunan Kumandanlığınca eli silah tutan Müslümanların sabah ve akşam polis karakollarına görünmelerinin emredildiği, bütün erkeklerin muhâfazahane denilen yerde toplandığı, Yunanlıların bu uygulamalarından cesaret alan mahallî Rumların da evleri yağmaya ve tesadüf ettikleri Müslümanları katletmeye başladıkları.

12 Nisan 1921

BOA. DH. KMS. 60-2/2

53

YUNAN, ERMENİ VE RUMLARIN YALOVA VE CİVARINDA MÜSLÜMANLARA KARŞI SOYKIRIMA BAŞLADIKLARI

Yalova ve civarında Yunanlılar ile onların silahlandırdığı Rum ve Ermeni çetelerinin, Müslüman halkı yok etmek amacıyla yağma, öldürme, ırza tecavüz, zulüm ve işkence uyguladıkları, ulaşım yollarını kestikleri, harb bölgesi ilan etmeksizin sahil köylerini gemilerdeki toplardan atılan yağlı paçavralarla yaktıkları, top menzili dışında kalan köyleri de çetelerin yardımıyla yakıp halkını katlettikleri, Müslümanların ellerindeki bütün silahları alarak Rum ve Ermenileri silahlandırdıkları hakkındaki bilgiler ile yakılan köylerin isim ve ev sayıları.

16 Nisan 1921

BOA. DH. KMS. 60-2/55

54

YUNANLILARIN ORHANGAZİ, GEMLİK VE YALOVA’DA ERMENİ VE RUM ÇETELERİYLE BİRLİKTE KÖYLERİ YAKIP MÜSLÜMANLARI ÖLDÜRDÜKLERİ VE MALLARINI ÇALDIKLARI

Yunanlıların Orhangazi’de on altı köyü yakıp yağmaladıkları ve ahalisinin bir kısmını öldürdükleri, kadınların namuslarını kirlettikleri, kaza nüfusunu işkence altında Gemlik’e sürdükleri, Düyûn-ı Umûmiye ve Reji idârelerinin kasalarını soydukları, Yalova ve Gemlik’te Rum ve Ermeni çeteleriyle birlikte hareket ederek, yalnız Yalova’da on bir köyü yakıp ahalisini katlettikleri, eşya ve hayvanlarını götürdükleri, katliâmdan korkan civar köy ahalisinin Çınarcık’ta toplandığı, kaza merkezinde bulunan Müslüman idareci ve memurların tutuklandığı, katliâmın durdurulması, Müslümanların can, mal ve namuslarının emniyet altına alınması için acilen tedbir alınması gerektiği.

21 Nisan 1921

BOA. DH. KMS. 60-2/7

55

TRAKYA’DA MÜFTÜ, EŞRÂF VE İSLÂMÎ CEMAAT ÜYESİ
BİR ÇOK KİŞİNİN ÖMÜR BOYU KÜREK CEZASINA
ÇARPTIRILDIĞI

Lüleburgaz’da Mustafa Kemal’in askeri olduğunu söyleyerek Yunanlılara iletilmek üzere haber toplayan bir Rumun yalan ifadesi üzerine, Lüleburgaz müftüsü, kaza eşrâfı ve Kırkağaç muallimiyle, Kırkkilise mebusu ve kardeşinin de dahil olduğu bir çok kişinin idam cezasına çarptırıldığı fakat cezaların daha sonra ömür boyu kürek cezasına çevrildiği, Hayrabolu ve Dedeağaç müftüleriyle, İslâmî cemaat üyeleri ve eşrâftan çok sayıda Müslümanın sürüklenme, cınbızla sakalı yolunma gibi işkenceler gördükten sonra hapsedildiği, Mandıralı Hâfız Cemal’in avucuna ateş konarak ölümüne sebebiyet verildiği, Yunan kuvvetlerinin Anadolu’da aldığı yenilgiler dolayısıyla Yunanistan’da siyasî istikrarsızlık baş gösterdiği.

24 Nisan 1921

BOA. DH. KMS. 60-2/9

56

ORHANGAZİ KAZASI HALKINI TEHCİR EDEN YUNANLILARIN YOLDA HALKIN IRZ VE NAMUSUNA TECAVÜZ EDİP KATLİÂM YAPTIKLARI, MÜSLÜMANLARIN MALLARINI RUM VE ERMENİLERE SATTIKLARI

Orhangazi kazası halkının tehciri sırasında Yunanlıların, halkın ırz ve namusuna tecavüz edip bir kısmını öldürdükleri, tehcir edilenlerin Orhangazi’de kalan mallarını Rum ve Ermenilere satıp, sekiz yüz hanelik kazayı tamamen yaktıkları, Çeltikçi ve Gedelek köylerini ablukaya alarak halkı eşyalarını bırakıp dağlara kaçmaya mecbur ettikleri, kaçamayan yirmi kişi ile Gedelek köyü ahalisinin yarısını el ve ayaklarını kesmek, gözlerini çıkarmak ve tecavüz etmek gibi türlü işkencelerle katlettiklerinden bahisle yapılan bu zulüm hakkında Düvel-i Mutelife mümessillerinin dikkatlerinin çekilmesi istirhamına dair Gemlik kazasının Armudlu nahiyesi eşrâf ve ahalisi ile Orhangazi kazası belediye reisi ve eşrâfının istidaları.

27 Nisan 1921

BOA. HR. SYS. 2623/69

57

YUNANLILARLA RUM ÇETELERİNİN KANDIRA’YA BAĞLI
KÖYLERDE IRZA TECAVÜZ, KATLİÂM VE
HIRSIZLIK YAPTIKLARI

Yunan kıtalarıyla Rum çetelerinin Kandıra’da Mantarcılar, Kışla, Karasakal, Karakiraz, Çerkesler, Cebecioğlu, Vareman [Araman], Dökiren[Döğüdüren], Hacı İsmail, Bişkin, İnanlar köyleriyle Şeyhler nahiyesinde Müslüman halka zulmedip birçok erkeği kulak ve burunlarını kesmek, gözlerini çıkarmak gibi türlü işkencelerle ahali önünde katlettikleri, kadınlara toplu olarak tecavüz ettikten sonra işkenceyle öldürdükleri, ziynet eşyalarını çaldıkları, Karadere köyünde küçük erkek çocuklarına tecavüz ettikten sonra hepsini diri diri kestikleri, halkının kaçarak kurtulduğu Ütükler köyünü tamamen yaktıkları, Kandıra telgrafhanesini tahrip edip resmî evrâkı parçaladıkları, İzmit’e doğru çekilirken binlerce hayvanı ve camilerden çaldıkları değerli halıları yanlarında götürdükleri, İstanbul [Rum] Patrikhanesinin Rum ve Ermeni komitelerini techiz ederek Şile, Kandıra ve İzmit’e sevk etmek hazırlığında olduğuna dair rapor.

2 Mayıs 1921

BOA. HR. SYS. 2624/12

 

58

GEMLİK VE ORHANGAZİ KAZALARINA BAĞLI KÖYLERİN YUNANLILAR VE YERLİ HIRİSTİYANLARDAN OLUŞAN
ÇETELER TARAFINDAN YAKILIP YAĞMALANDIĞI,
HALKININ KATLEDİLDİĞİ

Silahlı Yunan ve Rum çetelerinin Orhangazi kazasına bağlı yirmi bir köyü tamamen yakıp yağmaladıktan ve halkını katlettikten sonra aynı imha hareketini Kocadere, Akköy, Soğuksu, Lütfiye, İhsaniye, Tevfikiye ve Mecidiye köylerinde de tekrarlayıp bu köyleri viraneye çevirdikleri, sahil köylerine kaçan köylülerden geride kalanları iplerle bağladıktan sonra yaylım ateşine tutarak öldürdükleri, kadınları çıplak bir şekilde oynatıp tecavüz ettikten sonra hepsini bir evde toplayıp üzerlerine bomba atarak katlettikleri, çetelerin ardından yerli Rumların köylere gelip eşya ve hayvanları yağmalayarak İstanbul’a gönderdikleri, yine çetelerin; Gemlik’e bağlı Fıstıklı köyünden dört kişiyi öldürerek köyü yağmaladıkları, Gemlik tarafından gelen bir yelkenlinin Fıstıklı’dan kaçmak için kayığa binen halkın üzerine yaylım ateşi açtığı, dağ köylerindeki zulmü duyan ve kaçmak üzere sahilde biriken Kapaklı köyü halkının üzerine ateş açıldığı ve eşyalarının Yunan askerleriyle dolu bir istimbot tarafından çalındığı, ayrıca Gemlik yerli Rumlarının Küçükkumla, Büyükkumla, Karacaali, Narlı köylerini yağmaladıkları, Yunan karakollarındaki askerlerin en basit gıda ihtiyaçlarını dahi köylülerden tehdid yoluyla aldıkları, karakollara bomba yığdıkları ve şikayeti önlemek üzere halkın Gemlik’e gelmesini engellediklerine dair köylülerin ifadeleri.

3 Mayıs 1921

BOA. HR. SYS. 2624/17

 

59

YALOVA’NIN ÜVEZPINAR KÖYÜNÜ BASAN RUMLARIN MÜSLÜMANLARI ÖLDÜRESİYE DÖVÜP
KÖYÜ YAKTIKLARI

Yalova’nın Kadıköy, Zağferan, Hacı Mehmet, Koru, Çınarcık ve Elmalı köylerinden biraraya gelen Rumların eşkiya Toma komutasında Üvezpınar köyünü bastıkları, kimlerde para olduğunu söyletmek için on beş yaşındaki bir çocuğu ağır şekilde yaraladıkları, köy halkından birçok kişiyi ağızlarından kan gelinceye kadar döverek hayvan ve kıymetli eşyalarını gaspettikleri ve köyü yakacaklarını söyleyip gittikleri, köyün yakılacağı tehdidi üzerine ahalinin bütün eşyasını terkedip ormana kaçmasından iki gün sonra da elli hanelik köyü tamamen yağmalayıp yaktıkları.

10 Mayıs 1921

BCA.

272

   

11

15

60

19

 

60

İSTANBUL’A İLTİCA ETMEK ÜZERE ELMALIK’DA TOPLANAN
ÇOĞU KADIN BİN YÜZ KİŞİNİN YUNAN ASKERLERİ
VE RUM EŞKIYALARI TARAFINDAN KATLEDİLDİĞİ

Gemlik’e bağlı Haydariye ve daha bir çok köyden kaçarak İstanbul’a gelmek üzere Küçükkumla köyü civarındaki Elmalık mevkiinde toplanan ve çoğunluğunu hamile ve bebekli kadınlarla çocukların oluşturduğu bin yüz kişinin, Yunan mitralyöz taburu ve Rum eşkiyaları tarafından ablukaya alınarak mitralyöz ateşiyle katledildiği ve katliâmdan sadece bir kişinin kurtulabildiğinin istidaname ve şifahi izahattan anlaşıldığı; gün geçtikçe artan Yunan mezâlimi konusunda İtilaf Devletleri’nin dikkatinin çekilmesi ve bu zulümlerin tekrarlanmaması için teşebbüste bulunulması.

15 Mayıs 1921

BOA. HR. SYS. 2624/64

 

61

YUNAN İŞGAL KUVVETLERİNİN İZMİT VE YALOVA’DA
KATLİÂM VE SOYGUN YAPTIKLARI, ZARARIN
TAZMİN EDİLMESİ GEREKTİĞİ

Yunan kuvvetlerinin İzmit Körfezi’ndeki köy ve kasabaları işgal ederek yağmalayıp yaktıkları, kadın ve çocukları sıraya dizip tabur ateşiyle katlettikleri, bu katliâmın Yalovaya da yayılacağı anlaşılarak önlem alınması için İtilaf Devletleri nezdinde etkili teşebbüste bulunulması için müracaat yapıldıysa da sonuç alınamadığı ve Yunanlıların Yalova civarındaki on dört köyü yağmalayıp ateşe verdikleri, kaçamayanları camiye doldurup yaktıkları, Müslümanların bulunduğu yerlerde dikili bir ağaç dahi bırakmadıkları; özel bir tahkik komisyonu oluşturulup bu facianın tek tek tesbit edilmesi ve yöre halkının zararlarının tazmin edilmesi hususunda İtilaf Devletleri nezdinde teşebbüste bulunulması istirhamı.

21 Mayıs 1921

BOA. HR. SYS. 2624/74

 

62

GEMLİK VE ÇEVRESİNDE YAPILAN YUNAN MEZÂLİMİNİ ARAŞTIRMAK MAKSADIYLA GEMLİK’E GİDEN TAHKİK HEYETİNİN YANINDA BULUNAN OSMANLI MEMURLARININ İFADELERİ

Gemlik ve çevresinde yapılan Yunan mezâlimi hakkında rapor hazırlamak maksadıyla dolaşan İngiltere, Fransa, İtalya temsilcileriyle Osmanlı zabitleri ve bir İsviçreli siyasi memurundan oluşan tahkik heyetinin yanında bulunan ve isimleri belli olan şahıslar ile bazı Osmanlı memurlarının ifadelerine göre Yunanlıların, öncelikle Müslümanların silahlarını toplayıp yerli Rum ve Ermenilere dağıtarak silahlı çeteler oluşmasına sebep oldukları, amaçlarının sadece yağma olmayıp İslâmı imha ve bulundukları bölgelerde çoğunluğu sağlamak olduğunun anlaşıldığı, mabetleri yıkarak halkın dinî ve millî münasebetlerini kesip oturdukları yerlere geri dönmemelerini sağlamaya çalıştıkları, Kumla-i Sagir’den Gemlik’e sevkedilen elli-altmış kadından dört tanesinin kurtulduğu, diğerlerinin akibetlerinin bilinmediği, Narlı köyünün kaçamayan ahalisinin camilerde yakıldığı, Büyük Kapaklı ahalisinden altmış kadarının kurşuna dizildiği, on beş kıza tecavüz edildiği, Küçük Kapaklı’da yirmi beş kişinin dere kenarında öldürüldüğü, elli beş kişinin de evde yakıldığı ve on iki kıza tecavüz edildiği, Fıstıklı’da yine erkeklere işkence, kadınlara tecavüz edildiği, Gemlik’te angarya ve umumi işlerde çalıştırılmak üzere götürülen bin beş yüz kişinin yollarda çeşitli bahanelerle öldürüldüğünün duyulduğu, Katırlı, Muradoba köylerinin yağmalanıp eşyalarının Yunan askerleriyle yerli Rumlar arasında paylaşıldığı, yetmiş yaşındaki bir kadına on sekiz Yunan askeri tarafından tecavüz edildiği, heyet tarafından çağırılan Gemlik-Yunan merkez kumandanınca bu katliâm ve yağmaların gayrı muntazam asker ve çeteler tarafından yapıldığı söylendiyse de şahitlerin bu faciaların tamamen Yunan zabit ve askerlerinin isteği doğrultusunda gerçekleştiğini söyledikleri, Rum palikaryaları ve Ermeni gençleriyle birlikte Gemlik faciasını yapan eşkiya reislerinin isimlerinin bilindiği, yağma ve katliâm yapılan köylerin zararlarının belirlendiği.

21 Mayıs 1921

BOA. HR. SYS. 2624/77

 

63

YUNAN ASKERLERİNİN ÇANAKKALE’NİN ÇEŞİTLİ
YERLERİNDE KÖY YAKIP YAĞMA YAPTIĞI

Biga Yunan kumandanının, içlerinde yerli Rumlarında bulunduğu efradıyla Çanpazarı nahiye merkezini ablukaya alıp eşrâftan Osman Efendi’nin eviyle diğer evleri tahrip ettiği ve eşyalarını yağmaladığı, civar köy ahalisiyle çarpışma meydana geldiği, Bayramiç Yunan kumandanının iki yüz kadar kuvvetle Hacıbekirler, Muradlar ve Hacı Kasım köylerini bastığı, beş yaşındaki bir çocuğun öldürülüp on üç yaşındaki bir kıza tecavüz edildiği, mal ve hayvanların yağmalanmasından sonra köyün yakıldığı, Biga ve Çanakkale arasındaki haberleşmenin kesildiği, beş yüz kadar Yunan askerinin top ve makinalı tüfekle birlikte Bayramiç’den Çan’a doğru hareket ettiği, mikdarı belli olmayan bir diğer Yunan müfrezesinin de Biga’dan aynı yöne gittiği, Mamure nahiyesine bağlı Kilisealan, Şerbetlikeçi(?) ve Ağyeli civarında Yunanlılarla Müslüman halk arasında çatışma olduğu ve heyecana kapılan Mamure ve civar köyler halkının göçe hazırlandığı, Ezine civarında halkın elindeki nakliye araçlarının toplandığı ve bu olaylardan evvel Yunanlıların memur ve eşrâftan bazılarını Bayramiç’ten İzmir’e sevkettikleri.

22 Mayıs 1921

BOA. HR. SYS. 2615/3

 

64

YUNAN VE RUM ÇETELERİNİN GEMLİK’E BAĞLI KÖYLERDE YAPTIKLARI KATLİÂM VE YAĞMALAR HAKKINDAKİ
ŞAHİT İFADELERİ

Yunan askerleri ve Rum çetelerinin Gemlik’in Karacaali köyünü basarak isimleri tesbit edilebilen yirmi iki kişiyi süngü ve kurşunla katledip evleri yağmaladıkları, kadınlara ve on yaşındaki kız çocuklarına dahi tecavüz ettikleri, köyü, kaçamayan çoluk çocukla beraber yaktıkları, katliâmdan pek az kişinin kurtulabildiği, ayrıca Armudlu, Kumla, Kapaklı, Orhangazi ile Gemlik-Kumla arasında isimleri belirli altmış dokuz kişinin vahşice öldürülüp dört kişinin yaralandığı ve Kapaklı’da on bir kadına tecavüz edildiği hakkında katliâmdan kurtulabilen bazı şahısların ifadeleri.

24 Mayıs 1921

BCA.

272

   

12

38

30

19

65

YUNAN ASKERLERİYLE RUM VE ERMENİ ÇETELERİNİN ORHANGAZİ VE YALOVA’NIN KÖYLERİNDE MÜSLÜMANLARI KATLEDİP EŞYALARINI YAĞMALADIKLARI

Yunan askerleriyle yerli Rum ve Ermenilerden oluşan çetelerin Orhangazi kazasına bağlı Üreğil, Altıkoz(?), Cihanköy, Reşadiye, Pazarköy, Omzalı(?), Çeltikköy, Cedelik(?), Tutluca, Yalova kazasına bağlı Kocadere-i Bâlâ ve Zîr, Gacık, Dereköy, Burhan, Kirazlı(?), Taşköprü gibi Müslüman köylerine saldırarak halkın para, eşya ve hayvanlarını yağmalayıp köylerini yaktıkları, kadınlara tecavüz ettikleri, halktan pek azının katliâmdan kurtulabildiği, Kocadere-i Bâlâ ve Zîr köylerini yaktıktan sonra Yalova’ya göndereceklerini söyleyerek kayıklara bindirdikleri Müslümanları denize açılır açılmaz bomba ve kurşunlarla imha ve köy halkından geride kalanları da büyük bir eve toplayıp yakarak ve pencereden atlayıp yangından kurtulmaya çalışanları da silahla vurarak katlettikleri, bu katliâmı gerçekleştirenlerin yerli Rum ve Ermeniler olduğunun anlaşıldığı, Yunan mezâliminden kurtulmak üzere Gemlik, Pazarköy, Büyükkumla, Küçükkumla, Kırcaali, Umurbey köylerinden çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere bin beş yüz on kişinin vapurlarla İstanbul’a iltica ettiği, Küçükkumla’da elliyi aşkın kadın ve çocuğun kesilerek öldürüldüğü, Narlı ve Kırcaali köylerinde bir tek Müslüman kalmamacasına katliâm yapıldığı ve İtilaf Devletleri Tahkik Heyeti’nin gözü önünde bile halkın elinden zorla hayvanlarının alındığı, Gemlik ahalisinden yetmiş yaşlarındaki bir kadına ahali önünde on beş Yunan askeri tarafından tecavüz edildiğine dair raporlar.

29 Mayıs 1921

BOA. HR. SYS. 2625/16

66

YUNAN ASKERLERİYLE YERLİ RUMLARIN ÇANAKKALE’YE BAĞLI ÇANPAZARI NAHİYESİ VE KÖYLERİNDE IRZA TECAVÜZ,
YAĞMA VE KATLİÂM YAPTIKLARI

Çanpazarı’nı abluka altına alan Yunan kuvvetleri ve yerli Rumların, nahiyeden on kadar Müslümanın evini tahrip edip eşya, para ve kıymetli ne varsa yağmaladıkları, sokaklarda rastladıkları Müslümanları döverek yaraladıkları, yardıma koşan çevre köy ahalisiyle meydana gelen çarpışmada her iki taraftan da kayıplar olduğu, Bayramiç’teki Yunan kuvvetlerinin Hacı Bekirler, Muratlar, Hacı Kasım köylerini basarak ev ve camileri talan ettikleri, kıymetli eşya, para ve hayvanları çaldıkları, genç kız ve kadınlara tecavüz edip, beş yaşında bir çocuğu katlettikleri ve halkı bir yerde toplayıp köyü yaktıkları, Biga ile Çanakkale arasındaki haberleşmenin kesildiği, tarlada çalışan rençber ve mültecilerin katledilmeleri üzerine Karakocalar köyünden yirmi sekiz ailenin bütün eşyalarını bırakarak göç ettikleri, Kolfaköy’e[Kolfal] gelen Yunanlıların manifatura ve bakkal dükkânını yağmalayıp, birçok ev eşyası ve hayvanı gasbettikleri, halktan bazılarını yaraladıkları, Çavuşköy’ü tamamen yağmalayıp evleri, ağaçları, ılıcaları yaktıkları; köylerden çaldıkları kilim ve halıları İkizçeşme mevkiinde ısınmak maksadıyla yakıp, gasbettikleri hayvanları yedikleri, Mallıköy halkına bıyık yolmak, sakal koparmak, dövmek, defalarca boynuna ip geçirip asmakla kokutmak ve kadınlara tecavüz gibi işkenceler uyguladıkları, Kocayayla köyünden olup, Yunanlıların bir şey yapmayacaklarını söylemeleri üzerine inanarak köylerine dönen beş aileye feci şekilde işkence edildiği, para ve eşyalarının çalındığı, Dereköy ve Yahyaköy’de de benzer zulümler yapıldığına dair isim, yer, şahıs ve zaman belirten ifade ve raporlar.

29 Mayıs 1921

BOA. HR. SYS. 2624/80

67

YUNAN ASKERLERİYLE YERLİ RUM ÇETELERİNİN GEMLİK, ORHANGAZİ VE YALOVA KAZALARINA BAĞLI KÖYLERDE YAPTIKLARI KATLİÂM HAKKINDA İTİLAF DEVLETLERİ
TAHKİK HEYETİNİN İNCELEMESİ

İtilaf Devletleri Tahkik Heyeti’nin, Yunan askerleriyle, onların silahlandırdığı yerli Rumlar tarafından yapılan mezâlimi araştırmak maksadıyla Gemlik, Orhangazi ve Yalova kazalarının yalnız sahil ve sahile yakın yerlerinde yaptıkları tahkikatda; bin hanelik Orhangazi kasabasında sadece beş evin kaldığı, üç cami, üç okul, on iki medrese, iki hamam, bir iplik fabrikası ve dört zeytin fabrikasının yakıldığı veya tahrip edildiği, Çengiler, Çeltikçi, Gedelek, Karacaali, Kapaklı, Kumla ve Narlı köylerinin yakılıp, halkının katledildiği, sokaklarda insan kafatasları, çene kemikleri, taşlarda kan izlerinin görüldüğü, Engüre’de büyük bir çukurda süngü ve kurşunla katledilmiş yirmi-otuz, yine bir bostan kuyusunda da yüzlerce cesed bulunduğu, sahile uzaklığı sebebiyle heyetin gitmediği otuz üç köyde de sekiz bini aşkın Müslümanın katledildiği, köylerin yağmalanıp yakıldığı, bazı köylerin halkının katliâmlardan kaçarak kurtulduğunun anlaşıldığı.

29 Mayıs 1921

BOA. HR. SYS. 2615/8

68

AVŞA ADASININ ARAPLAR KÖYÜNDE RUMLARIN
KATLİÂM YAPTIĞI

Marmara adası ahalisinden Dersaadet’de bulunan Tüccar Hâfız Hüsni Efendi’nin ifadesine göre, Erdek kazasına bağlı Avşa adasının Araplar köyünün Rumlar tarafından basılıp ahalisinin bir kısmının katledildiği, sadece kadın ve çocukların bulunduğu köye acilen yardım edilmesi gerektiği.

12 Haziran 1921

BOA. DH. KMS. 60-2/43

69

YUNANLILARIN GÖRDES VE CİVARINDAKİ KÖYLERİ YAKIP HALKINI KATLETTİĞİ, KURTULANLARIN BU KATLİÂMLARDAN İTİLAF DEVLETLERİ’Nİ SORUMLU TUTTUĞU VE TAZMİNAT İSTEDİĞİ

Yunan işgal ordusunun Akhisar-Balıkesir ve Salihli-Uşak üzerine yürüdüğü sırada Gördes’e uğrayıp Müslümanların ellerindeki bütün silahları, av tüfeği ve ekmek bıçağına varıncaya kadar toplayıp götürdüğü, bir sonraki gelişlerinde tamamı yüz kişiyi bulmayan Rumları eşyaları ile birlikte Akhisar ve Salihli’ye sevkettikten sonra Müslümanlara Kuva-yı Milliye ile ilişkilerini kesmedikleri takdirde memleketlerini yakacaklarını söyledikleri ve bir müddet sonra da altı bin nüfuslu Gördes kasabasını top atmak ve kundaklamak suretiyle tamamen yaktıkları, Engizisyon devrini aratacak şekilde vahşet sergiledikleri, evleri ve insanları yakıp Türkleri suçlu düşürmek için zaten harab olan bir kiliseyi tahrib ettikleri, güzergâhlarındaki yetmiş-seksen kadar mamur ve zengin köyü basıp halkı soydukları, çalınan eşyaların Akhisar ve Salihli çarşılarında alenen satıldığı, kadın ve kızlara tecavüz edip tüyler ürpertici cinayetler işledikleri, altı yüz evli Kayacık kasabasını tamamen yaktıkları, maddi zararın çok büyük olduğu ve bütün bu katliâmlardan İtilaf Devletleri’nin sorumlu olduğundan bahisle heyet gönderilerek durumun inceletilmesi, zararların tazmin ve memleketin yeniden inşa edilmesi hususunda Gördes ahalisinden dört kişinin istidası.

13 Haziran 1921

BOA. HR. SYS. 2625/21

 

70

YUNANLILARIN ARAPLAR KÖYÜNDE KATLİÂM YAPTIĞI

Araplar köyünde Yunanlılar tarafından yapılan katliâm nedeniyle halkın çığlıklarının Marmara adasından duyulması üzerine durumun Karabiga hükümetine ve İngiliz Müfreze Kumandanlığı’na bildirildiği, bir İngiliz torpidosuyla adaya varıldığında yangının devam ettiğinin ve Müslüman halkın sefil bir halde bulunduğunun görüldüğü, Erdek’ten gelen Yunan müfrezesinin ortada kalan on altı cenazeyi gece zorla defnettirdiği, halk tarafından teslim edilmeyen bazı kişilerin ise yakıldığının ifade edildiği, katliâmdan kurtulabilenlerin Karabiga’ya sevkedildiği, Düyun-ı Umumiye müdürü Süleyman Bey’in de bulunduğu heyetin, Rum nahiye müdürünün teşvikiyle hapsettirilip işkenceye tabi tutulduğu, çetelerin tekrar katliâm yapması ihtimali üzerine Paşalimanı ve civarındaki Müslümanların Karabiga ve Dersaadet’e sevkedildiği hakkında Marmara adası Liman Reisi Mülazım-ı Evvel İrfan’ın raporu.

15 Haziran 1921

BOA. HR. SYS. 2625/45

 

71

EŞKIYA TAKİBİ İÇİN PAZAR KÖYÜNE GİDEN
YUNAN MÜFREZESİNİN HALKI DÖVÜP
EŞYALARINI YAĞMALADIĞI

Çanakkale’ye bağlı Ezine’den eşkiya takibi maksadıyla, Pazar köyüne gelen ve içinde Kör Apostol’un da bulunduğu Yunan müfrezesinin, halktan bazılarını çetelerin yerini söylemeleri için tüfek dipçiği ve kırbaçla feci bir şekilde dövdüğü, evlere girip eşyaları yağmaladığı, bir kadına tecavüz ve bir evi yakmaya teşebbüs ettiği, bir kadının korkudan ölmesine sebep olduğu ve eşkiya malı diye bir atı götürdüğüne dair zabıt varakası ile çalınan eşyaların listesi.

20 Haziran 1921

BOA. HR. SYS. 2626/14

72

YUNANLILARLA YERLİ RUMLARIN AKHİSAR VE GÖRDES’TE TÜRK UNSURU BIRAKMAMAK AMACIYLA KATLİÂM YAPTIKLARI

Akhisar ve havalisinin Yunanlılarca işgal edilmesinin ardından Müslümanların her an bir sebeple dövülüp işkenceye maruz kaldığı, kadınlara tecavüz edilip öldürüldüğü, şikayette bulunanların dövülüp tehdit edildiği, merkez ve köylerde yağlamalanmadık ev ve dükkânın kalmadığı, halkın camilere gönderilmediği ve camilerin içine pislenip tahrip edildiği, halı ve kilimlerinin çalındığı, baskına uğrayan köylerden Kızıllar, Süleymanlı, Milinge, Çoban Hasan ve Tikenli köylerinin yağmalanıp halkının katledildiği, kurtulabilenlerin çevre köylere iltica ettiği, Hasköy’ün de yağmalanıp halkına işkence edildiği, pekçok insanın kaybolduğu, Gördes ve Kayacık’ın yakıldığı vesair hakkında Akhisar ve Gördes havalisi imam ve muhtarları tarafından şikâyetname gönderildiğinden katliâm yapılan bu yerlerde inceleme yapmak üzere bir tahkik heyetinin görevlendirilmesi istirhamı.

24 Haziran 1921

BOA. HR. SYS. 2625/17

73

SALİHLİ CİVARINDA YUNANLILARIN MÜSLÜMANLARA KARŞI MEZÂLİM UYGULADIKLARI

Salihli’de Yunanlıların çok sayıda Türk idareci ve memuru tutuklayarak Atina’ya gönderdikleri, Eskişehir ve Afyonkarahisar savaşını takiben Müslüman halka yaptıkları baskıları arttırarak şiddete dönüştürdükleri, savaş vergisi adı altında hayvanları topladıkları, tenha yerlerde Müslümanları soyup şikayetçi olanları ise dövdükleri, camileri tahrip ettikleri ve posta hizmetlerinde Osmanlı pulu taşıyan mektupları kabul ve tevzi etmedikleri, Osmanlı jandarmasının silahlarını toplayıp köyleri gezmelerine engel oldukları, Poyrazköy’de evlerden eşya, para ve ziynetleri yağmaladıkları, Gördes ve Kayacık’ı yağmalayıp yaktıkları, Demirci ve Gördes’ten gelen çeteler yüzünden daima askerî harekât mecburiyeti olduğundan Salihli’de yeterli ölçüde vergi tahsilatı yapılamadığı ve Hazinece nakdî yardımda bulunulması gerektiği.

26 Haziran 1921

BCA.

272

   

11

15

61

2

 

74

YUNANLILARIN İZMİT VE BAĞÇECİK’TE KATLİÂM YAPTIKLARI

Yunanlıların İzmit’i tahliye etmeden önce şehirde yüzlerce Müslümanı şehit edip birçok evi ateşe verdikleri, faciaya İtilaf Devletleri subaylarının da şahit oldukları ve Bağçecik’te tek bir Müslüman kalmamacasına katliâm yapıldığı.

30 Haziran 1921

BOA. HR. SYS. 2626/15

 

75

YALOVA, GEMLİK VE ORHANGAZİ’DE YUNANLILARIN RUM VE ERMENİ ÇETELERİYLE BİRLİKTE MÜSLÜMANLAR’I KATLEDİP MALLARINI YAĞMALADIKLARI

Yalova, Gemlik ve Orhangazi kazalarına bağlı köylerde, Müslüman halka karşı yapılan zulüm nedeniyle, tutuklanan şahısların muhakemelerinden, Yalova’nın işgali sırasında Yunanlıların, Müslüman halktan zorla topladıkları silahları yerli Rum ve Ermenilere dağıttıkları, Rum ve Ermenilerden oluşan çetelerin Müslümanların ırz ve namuslarına tecavüz ettikleri, ihtiyar, çocuk, kadın ayırdetmeksizin halkın bir kısmını kayıklara bindirip denizde boğdukları, bir kısmını karada katlettikleri, büyük bir kısmını da evlere doldurup yaktıkları, mal ve eşyalarını gaspettiklerinin anlaşıldığı.

4 Ağustos 1921

BOA. HR. SYS. 2627/2

 

 

76

YUNANLILARIN TRAKYA’DAKİ MÜSLÜMANLARA
YAPTIKLARI MEZÂLİM RAPORLARI

Yunanlıların Trakya’da Rumları zorla askere aldıkları, Makedonya’da İslâm, Musevî ve Ermenilerden bedel-i nakdi istedikleri, Trakya Cemiyeti İhtilal Komitesi azası oldukları iddiasıyla Lüleburgaz müftüsüyle beraber dört Müslümanın idam edildiği, Hayrabolu müftüsüne, ayağına ip bağlanarak yerde sürüklemek suretiyle, işkence yapıldığı, Çerkesköy’de genç Müslüman kadınlara tecavüz edildiği, yine Çerkesköy’de tutuklu bir Müslümanın boğazına kaynar su dökülerek, Mandralı Hâfız Cemal Efendi’nin avucuna ateş konarak öldürüldüğü, Uzunköprü’nün Hamidiye köyünde bir Müslüman kadının kocasına ait silahların yerini söyletmek için ayaklarından asılarak ateşte yakıldığı, yine Silivri’nin Seymenler köyü birinci ve ikinci muhtarlarının da sözde Türk çetelerin yerlerini söyletmek için işkence yapılıp dövüldükleri, Kırkkilise ve Edirne hapishanelerinde mahbus Türklere işkence edildiği, bazı mahpusların Milas adasına sürüldükleri, pekçok yerde esnafa işkence edilip mallarının yağmalandığı, Çorlu’da hapsedilen ve isimleri tesbit edilen yirmi bir Türkün yapılan işkencelerden öldüğü, Türklere yapılan mezâlimi protesto eden Yunan milletvekillerinin tutuklandıkları, Türklerin yaptığı iddia edilen olaylar hakkında tahkikat yapan Fransızların Türklerin masum olduğunu rapor ettikleri, Trakya’da Rum nüfusun çoğunluğunu sağlamak amacıyla Müslümanlara yapılan baskıların şiddetlendiği, göçe başlayan Müslüman halkın yollarda soğuktan ve açlıktan daha perişan bir hale gelecekleri düşünülerek göçe engel olunması gerektiği, Bulgar hududuna yakın yirmi beş Türk köyünün abluka altına alınıp dışarı ile irtibatının kesildiği, Bulgar çeteleriyle işbirliği yaptıkları bahanesiyle binlerce Müslümanın hapishanelere tıkıldığı ve yaralılar haricindekilerin ağır işlerde çalıştırıldığı, bir çok kişinin dayak ve işkenceden öldüğü hakkındaki raporlar

14 Eylül 1921

BOA. HR. SYS. 2540/12, 14; 2541/3, 5

 

77

YUNANLILARIN AYDIN YAKINLARINDAKİ KARATEPE KÖYÜNDE
İKİ YÜZ TÜRK’Ü KATLETTİKLERİ

Yunanlıların Aydın’a iki saat mesafedeki Karatepe köyü halkını camide toplayıp, camiyi ateşe vermek suretiyle yaktıkları, iki yüz kadar Müslümanın yanarak öldüğü.

15 Nisan 1922

BOA. HR. SYS. 2631/34

78

ÇANAKKALE’DE YUNAN ASKERLERİNİN VE İSLÂM DÜŞMANI
KÖR APOSTOL’UN YAPTIĞI KATLİÂMLAR

Yunanlılar tarafından yapılan mezâlim hakkında Çanakkale-İngiliz İşgal Kumandanlığı’na vesikalar dahi gösterilmek suretiyle müracaatta bulunulduysa da sonuç alınamadığı, Yunan postasına memur Yunan müfrezesi’nin Bozili köyü yakınlarındaki derelerde eşkiya pususuna düşerek kayıp vermesi üzerine, İslâm düşmanı olan Kör Apostol’un da bulunduğu bir müfrezenin Bozili köyüne giderek dört Müslümanı öldürdüğü, dokuz kadar evi yaktığı, Ezine’de belirli bir saatten sonra sokağa çıkma yasağı ve evlerin kapısına fener asma zorunluluğu konduğu, rüzgârın tesiriyle feneri sönenlerin evlerinden alınarak dövüldüğü, işkence yapıldığı, çeşitli bahanelerle tutuklananlar hakkında bir daha haber alınamadığı, Kör Apostol’un Çarıksız köyü imam ve muhtarıyla ahaliden bir kişiyi feci bir şekilde katlettiği, Akçakeçili köyünden de bir kişiyi öldürdüğü, eşkiya korkusuyla köylerden kaçıp kasabaya yerleşen Müslümanlara, Yunan askerlerinin ırz, namus, mal ve canlarını muhafaza ettiğine dair birer mazbata imzalatılmaya çalışıldığı, cani Kör Apostol’a teslim edilen müfrezenin Müslümanlara her türlü fenalığı yapmaya hazır olduğu, Ezine’nin en büyük ve zengin köylerinden Geyikli ve Bergos köyü halkının bütün eşya ve hayvanlarını bırakıp kaçmak zorunda kaldıklarından bahisle acilen siyasî tedbirler alınması gerektiğine dair rapor ve tezkireler.

21 Mayıs 1922

BOA. DH. KMS. 60-3/46

79

SÖKE VE KUŞADASI’NDA YUNAN KATLİÂMI SEBEBİYLE MÜSLÜMAN NÜFUSUN AZALDIĞI, MÜSLÜMANLARIN MAL VE MÜLKLERİNE
EL KONULDUĞU

Söke ve Kuşadası’nın ani Yunan işgaline uğraması sebebiyle Müslümanların bütün eşya ve mallarını bırakarak kaçtıkları, Söke’de kalan üç yüz altmış nüfusun da her gün ikişer üçer azaldığı, Söke yakınlarında, Gümüşyeniköyü’nde ve Tatar köyünde toplam yüz on altı kişinin şehit edildiği, eşrâfın mal ve mülküne zorla el konulup Müslüman halkın her türlü eşya ve mallarının çalındığı, bütün taşınabilir eşyaların trenle İzmir’e, Kuşadası’ndan da Sisam ve Yunanistan’a gönderildiği, kadınlara tecavüz edildiği, Müslüman halkın bölgede cereyan eden olayları araştırmak için bir tahkik heyeti talep ettiği.

12 Haziran 1922

BOA. HR. SYS. 2631/77

80

YUNANLILARIN UŞAK, EŞME, GEDİZ VE KÜTAHYA’DA
MİLLİ SERVETE EL KOYUP HALKA ZULÜM YAPTIKLARI

Balya kazasını işgal eden Yunanlılar tarafından on yaşındaki kız çocuklarına dahi tecavüz edildiği, Aravacık köyü erkeklerinin camiye toplanarak evlerde kalan kadın ve kızların namuslarının kirletildiği, Hacı Hüseyin, Mancılık, Deliler ve Haydaroba köylerinde de aynı olayların yaşandığı, güzel genç kadın ve kızların evleri yerli Rumlardan öğrenilerek geceleri evlerinden alınıp dağa kaldırıldığı, direnenlerin ise acımadan öldürüldüğü, Kuva-yı Milliye ile ilgisi olduğu iddiasıyla çok sayıda Müslümanın hapsedilerek öldüresiye dövüldüğü, dayak yiyenlerin beş-on dakika içerisinde öldükleri, ev ve camilerin yağmalandığı, değerli eşya ve halıların çalındığı, Fındıklı köyünde yetmiş evin yakıldığı, Uşak kaymakamı ve eşrâftan yirmi sekiz kişi dahil olmak üzere yüzlerce kadın ve çocuğun Atina’ya gönderildiği, pek çok kişinin ateş üzerinde baş aşağı asılmak gibi çeşitli işkencelerle öldürüldüğü, medrese, mektep, mabet ve evlerin zorla boşaltıldığı, Uşak, Eşme, Gediz, Kütahya ve buralara bağlı yerlerde ziraat, ticaret ve imalata ait bütün alet, makina ve vasıtalara el konulup halkın elindeki bütün hayvanların ve gıda maddelerinin alındığı, anbarların boşaltıldığı, ahalinin cepheye sevkedilip siper kazdırıldığı, Müslüman mezarlarının açılıp ölülerin kafalarının kopartılarak Rum çocuklarına top oynatıldığı, maliye gelirlerine ve memur maaşlarına el konularak işgalci Yunan askerlerinin ailelerine verildiği, Rumların ticaret yapmaları serbest bırakılırken Müslümanların ellerindeki her türlü ticarî malzemenin alındığı, karşılığında bedel isteyenlerin ise ölümle veya cepheye gönderilmekle tehdit edildiği, cepheye yakınlığı sebebiyle Türk akıncı müfrezelerinin hücumuna uğrayan Şabanköy’de Yunanlıların Kuva-yı Milliye’yi çağırdıkları ve Yunan askerlerini kırdırttıkları bahanesiyle Müslüman halktan, ateş üzerinde yakmak, boğazlamak, ırz ve namusa tecavüz etmek gibi işkenceler yaparak intikam aldıkları, tarafsız devletlerden oluşturulacak bir tahkik heyetinin acilen gönderilmesi gerektiği.

28 Haziran 1922

BOA. HR. SYS. 2631/68

 

81

ALAŞEHİR, SALİHLİ VE MENDERES CİVARINDAKİ KÖYLERDE YUNANLILARIN VAHŞET YAPTIĞI

Bozüyük, Salihli ve Ahmedli’nin Yunanlılardan kurtarıldığı, Buldan-Nazilli mıntıkasının düşmandan temizlendiği ve bir miktar top ve cephane ele geçirildiği, Yunanlıların Salihli, Menderes ve Alaşehir civarındaki köyleri tamamen yakıp Müslümanları insanlık tarihinde misli görülmedik bir kötülük ve fecaatla katlederek yaktıklarına şahit olunduğu.

9 Eylül 1922

BCA.

030

   

10

54

355

10

82

YUNANLILARIN ÇANAKKALE’NİN KAZA VE KÖYLERİYLE
DOĞU TRAKYA’DA TÜRKLERE KARŞI
KATLİÂM YAPTIKLARI

Yunanlıların Bayramiç’te yaptıkları katliâmda üç yüze yakın Müslümanın öldürüldüğü, kuyulardan çok sayıda Müslüman cesedinin çıkarıldığı, Ezine’de katledilen insan sayısının ise akıllara durgunluk verecek kadar çok olduğu, Çerkesköy’de belirli bir saatten sonra dışarı çıkan Türkler için Yunan askerlerine vurma emri verildiği, Trakya’nın ileri gelenleri ile askere yarayacak yaştaki Müslümanların tutuklanıp Kırkkilise hapishanesine gönderildiği, ihtiyar, genç bir kısım erkeklerin de kolları bağlı olarak bilinmeyen yerlere götürüldüğü, Silivri’deki İslâm mahallelerinin yakıldığı, Çerkesköy ile Lüleburgaz arasındaki istasyonlar civarında bulunan köy ve kasabalardan toplanan zahirelerin Yunanistan’a sevkedildiği, Edirne eşrâfının Adalar ve Selanik’e götürüldükleri, Tekirdağ ve Dedeağaç’ta bulunan seksen bin kadan muhacirin geçim ve yerleştirilmeleri konusunda sıkıntı çekildiği, boş Rum evlerinde oturan Müslümanların da sokağa atıldığı, Yunan zulmünün devam etmesi halinde Şarkî Trakya’da Müslüman nüfus kalmayacağından bahisle acilen tedbir alınması gerektiği hakkındaki raporlar

20 Eylül 1922

BOA. HR. SYS. 2617/1-34, 36, 37

83

YALOVA VE EDREMİT’TE MÜSLÜMANLARA İŞKENCE EDİP YAKTIKTAN SONRA MALLARINI ÇALAN ŞAHISLARIN SUÇ CETVELLERİYLE İNGİLİZLERE TESLİM EDİLDİĞİ

Yalova’nın Kocadere köyünde beş yüz Müslümanı bir eve toplayıp gazla yakan ve pencereden atlayanları kurşunla şehit eden Vasil, Yani ve arkadaşlarıyla; Edremit’te Müslümanlara zulüm ve işkence edip mallarını gasbeden Kaptan Vangel oğlu Anastaş, suçları şahitler, tahkik ve zabıt varakası ile sabit olup üzerlerindeki para ve eşya ile birlikte tebligat gereğince İngiliz zabıtasına teslim edildilerse de İngilizlerce serbest bırakılacaklarının anlaşıldığı, hukuka aykırı bu durum karşısında siyasî girişimlerde bulunulup bunların Osmanlı mahkemelerine verilmelerinin sağlanması gerektiği, suçlarını gösterir cetvelin de sunulduğu.

25 Eylül 1922

BOA. HR. SYS. 2632/73

84

BANDIRMA VE KÖYLERİNİ YAKAN YUNAN
İŞGAL KUVVETLERİNİN KOVULDUĞU

Bandırma’nın onda dokuzunu ve sekiz köyünü yakan Yunan işgal kuvvetlerinin bölgeden kovulduğu, açıkta, aç susuz kalarak muhacir ve mülteci durumunda bulunan yirmi bin kadar Müslümanın barınma ve gıda ihtiyacının temin edildiği, elden geldiğince tedarik edilmek üzere diğer ihtiyaçlarının da bildirilmesi.

27 Eylül 1922

BCA.

272

   

11

16

62

11

85

EZİNE VE BAYRAMİÇ’TE YUNANLILAR TARAFINDAN İŞKENCEYLE ÖLDÜRÜLÜP KUYU VE ÇUKURLARA ATILAN
İNSAN CESETLERİNİN BULUNDUĞU

Ezine ve Bayramiç kazalarında, Yunanlıların tahliyelerinin ardından yapılan araştırmalarda, kuyularda kafaları kör bıçakla kesilmiş, taşla ezilmiş ve çeşitli işkencelerle öldürülmüş insan cesetleriyle kör bıçak, fes ve kemikler bulunduğu, bazı cesetlerin hüviyetlerinin belirlenip resimlerinin alındığı, maktullerin büyük bir kalabalıkla cenaze namazlarının kılınıp kabirlerine konduğu.

8 Ekim 1922

BOA. HR. SYS. 2617/4- 25, 26, 27, 28, 29

86

YUNANLILAR TARAFINDAN KÖYLERİ YAKILDIĞINDAN MÜLTECİ DURUMUNA DÜŞEN TRAKYALI MÜSLÜMANLARIN
İHTİYAÇLARI İÇİN TEDBİR ALINMASI GEREKTİĞİ

Bulgaristan’a yakın olup Yunanlılar tarafından yakılan yirmi sekiz Trakya köyü ahalisinden bine yakın Müslümanın Bulgaristan’a sığındıkları ve bunların Aydos’taki Müslüman köylerine yerleştirilmesine çalışıldığı, Saray’ın Güngörmez köyünden beşi erkek yüzden fazla kadın ve çocuğun Istranca’ya iltica ettiği, bunların ifadelerinden; Yunanlıların o civardaki Müslüman köylerini tamamen yakıp erkekleri hapsettikleri veya öldürdükleri, kadınları da tecavüz ettikten sonra vahşice katlettikleri, dağlara sığınabilen kadın ve çocukları bulup insanlığın yüzünü kızartacak şekilde boğazladıklarının anlaşıldığı, Büyük ve Küçük Manika köylerinin de aynı akıbete maruz kaldığı, Çerkesköyü ve Silivri’den dağa kaldırılan on dört Müslüman kızdan haber alınamadığı, Trakya’nın on iki köy ve bir kazasından beş yüze yakın Müslüman’ın Çatalca’nın bazı köylerinde geçici olarak iskân ettirildiği, Istranca köyünde kalan Güngörmez, Sultanbağçe, Safaalan ve Kavakdere köyleri mültecilerinin iaşelerinin Trakya Teavün Cemiyeti tarafından karşılandığı, yeni tedbirler alınması gerektiği.

10 Ekim 1922

BCA.

272

   

11

16

63

2

87

YUNANLILARIN, TEKİRDAĞ’IN HALAÇLI KÖYÜNDE KÖYLÜLERİ ŞİDDETLE DÖVEREK EVLERİNDEN ATTIKLARI, SOKAKTA KALAN KADIN VE ÇOCUKLARIN SOĞUKTAN ÖLMEK ÜZERE BULUNDUKLARI

Tekirdağ’ın Halaçlı köyüne gelen Yunanlıların imam, köy muhtarı ve ihtiyar heyeti azalarıyla halktan birçok kişiyi şiddetli bir şekilde dövdükleri, köylüleri evlerinden çıkararak kendi askerlerini yerleştirdikleri, sokak ortasında kalan Müslüman ahaliden, üç yüz kadın ve çocuğun şiddetli yağmurlardan ve soğuktan ötürü ölmek üzere olduğunun mültecilerin ifadelerinden anlaşıldığı.

16 Ekim 1922

BOA. HR. SYS. 2617/2- 80

88

YUNANLILARIN UMURBEY, KATIRLI VE HAMİDİYE KÖYLERİNDEN TOPLADIKLARI MÜSLÜMANLARIN BİR KISMINI AÇ-SUSUZ BIRAKARAK VEYA SÜNGÜLEYEREK ÖLDÜRDÜKLERİ

Yunanlılar tarafından, Gemlik Tersanesi’nde çalıştırılmak üzere Umurbey, Katırlı ve Hamidiye köylerinden elli üç Müslüman toplandığı, bunlardan bir kısmının, Yunanlıların Mudanya’ya geri çekildikleri sırada, yolda açlıktan, susuzluktan, bitkinlikten veya süngülenerek öldürüldükleri, bu kâfileden sağ kalanların, Mihaliç ovasından geçerken yetmiş kadar Müslüman cesedi gördüklerini ve ovada yakılmadık köyün kalmadığını söyledikleri.

21 Ekim 1922

BOA. HR. SYS. 2617/2- 90

89

YUNAN ZULMÜ NEDENİYLE KÖYLERİNİ TERKEDEN
TRAKYA MÜSLÜMANLARININ ORMANLARA
VE DAĞLARA DAĞILDIKLARI

Yunanlıların Trakya’da Müslüman köylerine baskınlar yaparak erkekleri kolları bağlı olarak bilinmeyen yerlere götürdükleri, bu zulümden korkuya kapılan Trakya ahalisinin köylerini terkle ormanlara ve dağlara dağıldıkları, Çorlu’ya bağlı Kara Mehmed ve Bakırca köyleri Müslüman ahalisinin bir kısmının Yunan karargâhı askerleri tarafından katledildiği, yine Yunanlılar tarafından basılan Gelibolu’ya bağlı Bigalı kasabasıyla Yalova ve diğer bazı köylerin Müslüman halkına işkence edilip sekiz kişinin feci bir şekilde öldürüldüğü.

22 Ekim 1922

BOA. DH. KMS. 62/78

 

90

YUNANLILARIN TEKİRDAĞ’IN TAHLİYESİ SIRASINDA MÜSLÜMANLARIN EMLAK VE AKARATINA
VERDİĞİ ZARARIN TESBİT EDİLDİĞİ

Yunanlıların Tekirdağ’ın tahliyesi sırasında Müslümanların sahip oldukları emlâk ve akaratla cami, mescit, mektep vesaireye verdikleri zarar ve ziyanın belirlenip cetvel halinde sunulduğu.

24 Şubat 1923

BOA. HR. SYS. 2604/64, 65

 

91

İZMİR’İN BERGAMA KAZASININ BAZI KÖY VE MAHALLELERİNİN YUNAN İŞGALİNDEN ÖNCE VE SONRAKİ NÜFUS VE EV MİKTARI

İzmir’in Bergama kazasının Çamköy ve Pınar köyleriyle Kurşunlu ve Talatbey mahallelerinin Yunan işgalinden önce, kurtarıldıktan sonra ve 1 Mart 1339 tarihi itibarıyla Müslüman ve gayr-ı Müslim nüfus ve ev miktarını gösteren cetveller.

30 Mayıs 1923

BCA.

272

   

12

40

40

11

92

YUNAN İŞGALİNE MARUZ KALAN YERLERDE YAKILAN VE
TAHRİP EDİLEN EVLERİN TAMİR VE İNŞASI İÇİN
GEREKLİ TAHSİSAT CETVELİ

İzmir ve Bursa vilayetleriyle Aydın, Ertuğrul, Eskişehir, İzmit, Balıkesir, Kal’a-yı Sultaniyye, Kütahya ve Karahisar-ı Sahib livalarında Yunan işgali esnasında yakılan ve tahrip edilen evlerin inşası ve tamiri için 1339 senesinde ayrılan tahsisatı gösteren cetvel.

12 Eylül 1923

BCA.

030

10

   

5

30

37